امکان رجوع واهب از هبه به نوادگان

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: مجله حقوق خصوصی، دوره: 13، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_JOLT-13-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 298
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سید محمد صادق طباطبایی

دانشیار، گروه حقوق، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

داریوش کیوانی هفشجانی

دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

چکیده

در عقد هبه اصل بر این است که واهب می‎تواند به عین موهوبه رجوع کرده و آن را تملک کند. این اصل استثنائاتی دارد. یکی از موارد استثنا «هبه به اولاد» است که مطابق با بند ۱ ماده ۸۰۳ قانون مدنی غیرقابل رجوع به شمار می‎رود. اکثر نویسندگان حقوق مدنی معتقدند حکم هبه به اولاد شامل نوادگان هم می‎شود، بنابراین، واهب نمی‎تواند از هبه به «اولاد اولاد» خویش رجوع کند. بررسی خاستگاه بند ۱ ماده ۸۰۳ در فقه، یعنی مبحث «هبه به ارحام» نشان می دهد وفق نظر مشهور فقیهان، واهب نمی‎تواند از هبه به همه «ارحام نسبی» خویش رجوع کند. براساس این دیدگاه، هبه به نوادگان نسبی رجوع ناپذیر و هبه به نوادگان رضاعی رجوع پذیر است، در عین حال، خاطر نشان می‎کند آنچه مورد اجماع فقیهان است، منحصرا رجوع ناپذیری هبه به پدر، مادر و اولاد واهب است. بنابراین، به نظر می‎رسد قانون گذار برای عمل به اصل و پرهیز از توسعه استثنا، به قدر متیقن یعنی نظر اجماعی فقها، اکتفا کرده است و از این رو، نمی‎توان مانند اکثر مولفان هبه به نواده را نیز مشمول مقرره مزبور دانست. بنابراین، هبه به نوادگان نسبی و نوادگان رضاعی رجوع پذیر است.    

کلیدواژه ها

اولاد, رجوع, ماده ۸۰۳ قانون مدنی, نوادگان, هبه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.