وز بنده بندگی برسان شیخ جام را(گزارشی نو درباره ی بیتی از حافظ در یاد کرد شیخ جام)
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: همایش بین المللی هزاره شیخ جام
- کد COI اختصاصی: HEZAREH01_083
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 398
نویسندگان
استادیار دانشگاه آزاد اسلامی- واحد جیرفت
چکیده
بیتی از حافظ همواره محل بحث و پژوهش بوده است. حافظ مرید جام می است ای صبا برو/ وز بنده بندگی برسان شیخ جام را. آرای پژوهشگران درباره ی این بیت گونه گون است. برخی از صاحبنظران هم چون دکتر خانلری و نیز استاد فروزانفر این ترکیب را "شیخ خام" خوانده اند و آن را معادل زاهدان و شیخان ریاکار به طور اعم دانسته اند. استاد منوچهر مرتضوی هم با این بزرگان هم رای است و بر آن است که تصور رابطه ی ارادت آن هم از جانب مردی نظیر حافظ با دویست سال فاصله از شیخ جام مستبعد و محال است. رای غالب پژوهشگران اما بر تعریضی بودن این بیت به شیخ احمد جام است. در این مقاله برآنیم تا باب تازه ای بگشاییم و با نگاهی فشرده به کارکردهای باد صبا در دیوان حافظ (که همواره پیام رسان مهر و موانست است) و نیز گزارشی از رویکرد ریا ستیزانه ی شیخ احمد جام این نکته را تبیین کنیم که حافظ در تشخیص سره از ناسره هوشمند است و از آن جا که به گواهی آثارش زهد شیخ جام زهدی ریایی نیست بلکه از سر اخلاص باطن و صدق تمام است دور نیست که حافظ این بیت را در عرض ارادت به شیخ جام سروده باشد.کلیدواژه ها
شیخ جام، حافظ، بادصبا، صوفی، ریاستیزی، عشق.مقالات مرتبط جدید
- بررسی گذرا بودن عالم محسوسات در رباعیات بیدل دهلوی
- نقش بحران های هویتی در شعر شاعران معاصر ایران: مطالعه ای تطبیقی بر بحران های فرهنگی، جنسی، اجتماعی و زبانی
- بررسی مولفه های نقد اجتماعی مربوط به کودتای ۲۸ مرداد در اشعار نیما و سایه
- هوش مصنوعی و تحول در آموزش ادبیات فارسی: چالش ها و فرصت ها
- علوم و فنون ادبی در عصر هوش مصنوعی: بازتعریف روش های تدریس و پژوهش
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.