کلام جامی تجلی‎گاه عشق الهی واکاوی فرمالیستی غزلی با مطلع: ما رهبر رندان خرابات مغانیم

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: همایش بین المللی هزاره شیخ جام
  • کد COI اختصاصی: HEZAREH01_076
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 310
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فاطمه علیان

دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه فردوسی مشهد و دبیر آموزش و پرورش

مریم بخشنده

پسادکتری زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات دانشگاه الزهرا (س)، تهران

محمد پوریاور

دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آستارا و دبیر آموزش و پرورش

چکیده

شیخ احمد جام یکی از عرفای بزرگ ایران می‎باشد که آثار متعددی از جمله دیوان اشعار از وی برجای مانده است. در این پژوهش یکی از غزل‎های جامی با مطلع (ما رهبر رندان خرابات مغانیم) انتخاب گردیده و فرضیه بر این اساس است که زندگی شیخ جامی بر پایه عشق الهی تدوین یافته و این مساله در گفتار و اشعارش نیز تجلی یافته است. هر بیت و هر واژه و هر واج ابزاری است برای ترسیم انا الحق که در درون او مستولی است. روش پژوهش در این مقاله روش توصیفی تحلیلی است. در میان انواع نظریه‎های فرمالیستی نیز بر نظریه یاکوبسن تاکید شده است که بیشتر اثر را از حیث آوایی و عناصر زبانی و ادبیت آن با اهتمام بر عناصر زیبایی‎شناختی مورد بررسی قرار می‎دهد. رویکرد موسیقایی با بررسی موسیقی بیرونی( وزن) و موسیقی کناری( قافیه و ردیف) و موسیقی درونی مورد بررسی قرار گرفته است در کنار آن رویکرد زیبایی‎شناختی که شامل استعاره، کنایه، تکرار که به دودسته تکرار آشکار و غیرآشکار تفسیم می‎گردد و در نهایت نماد می‎باشد نیز مورد توجه واقع شده است شیخ جام از ابزارها و شیوه‎های بیانی گوناگونی بهره برده و انواع متعددی از صنایع ادبی را ناخودآگاه به کار گرفته؛ دنیایی را شیخ جامی در ابیاتش به تصویر کشیده که نشان می‎دهد او در مسیری قدم نهاده که سرمنزل مقصودش همراهی همه خلق با وی برای فریاد الست بربکم است و توحیدی را که نتیجه بینش و پویش وی است را نمایانگر شده است

کلیدواژه ها

شیخ احمد جام، عشق الهی، فرمالیسم

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.