صوفیان و سلاطین پس از دوره مغول

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: همایش بین المللی هزاره شیخ جام
  • کد COI اختصاصی: HEZAREH01_071
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 353
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

لورنس پوتر

Lawrence G. Potter, Departmentof History, State University of New York atStony Brook

علی یحیائی

استادیار گروه تاریخ تشیع دانشگاه حکیم سبزواری

چکیده

لورنس پوتر در این مقاله، که مستخرج از پایان نامه دکترای او در دانشگاه کلمبیاست، ضمن اشاره کلی به تغییرات در ماهیت تصوف در دوره پس از مغول، که دوره تحولات تند سیاسی و شور مذهبی بود و به تاسیس برخی دولت ها انجامید؛ پس از پرداختن به تاریخچه کوتاهی از شکل گیری دو خانقاه جام و چشت در نزدیکی شهر هرات نشان می دهد که در سده های هفتم و هشتم قمری/ سیزدهم و چهاردهم، این دو خانقاه دو نوع متفاوت از تصوف داشتند: تصوف چشت که زهدگرایانه و تقدس مآبانه بود و از اینکه با قدرت های حاکمه مرتبط شود اجتناب می ورزید و دیگری شیوخ جام که تصوفی دولتمند و نخبه گرا بود و نقشی مهم در امور سیاسی منطقه ایفا می کرد. او از جنبه های گوناگونی روابط سیاسی و معنوی این دو گروه که در غرب و شرق قلمرو آل کرت بودند را به تصویر می کشد و معتقد است در سال های نخستین حکومت آل کرت گویا هر دو گروه تصوف در آن حکومت نفوذ داشته اند. اما در دهه ۱۳۳۰/از حدود ۷۳۰ صوفیان جام به نفوذ چشتی ها خاتمه دادند و بعد با تیموریان همکاری کردند، تا اینکه شاهرخ توجه به مقبره خواجه عبدالله انصاری را جایگزین وابستگی به آنها کرد. پوتر در این پژوهش، به درستی نقش جغرافیای تاریخی را در شکل گیری نوع تصوف برجسته ساخته است.

کلیدواژه ها

تصوف، شیوخ جام، چشتیه، جوامع آرامگاهی، تربت جام، آل کرت، صوفیان

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.