بررسی عشق در دیوان شیخ جام

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: همایش بین المللی هزاره شیخ جام
  • کد COI اختصاصی: HEZAREH01_068
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 232
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

عذرا فیضی زاده

فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی

چکیده

شیخ السلام احمد جامی نامقی ، عارفی وارسته و عاشقی پاکباز است که بر بلندای قله های عشق و عرفان قرن پنجم هجری ایستاده و می درخشد . ااندیشه های عارفانه و عاشقانه ی شیخ در دیوان شعرش ، آغاز گر عرفان عشقی قرن های بعد است . در این مقاله اندیشه های عرفانی شیخ از رهگذر سه واژه ی عشق ، عاشق و معشوق مورد بررسی قرار گرفته است در این بین .عشق بالاترین جایگاه را داراست و بیشترین شواهد شعری ابیاتی هستند که واژه عشق در آنها به کار رفته اند . و بعد از عشق ، عاشق با شواهد کم تر . معشوق اما کم ترین شواهد را دربین ابیات داراست . این « پنهان رخی » واژه معشوق چند گمان را به ذهن نزدیک می کند .- عشق راز آلود و پر اسرار شیخ جام ، معشوقی در پرده راز می طلبد ، پنهان از نظر .- عاشق و معشوق و عشق در دید شیخ جام یک جلوه از یک حقیقت واحد اند .- معشوق از شدت آشکاری ، نیازی به بیان ندارد . گمان اول در سیر بررسی اشعار و وجود شواهد بسیار از ویژگی های بی شمار معشوق در اشعار ، بسیار دور یاب است. گمان دوم ، نشان از نظریه وحدت عشقی جامی دارد . نظریه ای که بعدها به زیبایی و شیرینی در اشعار مولانای بزرگ ، بالیدو اما برای گمان سوم ، شواهد بسیاری در اشعار دیوان شیخ دارد و نشان می دهد که معشوق در عین پنهانی ، در بیت بیت اشعار جامی آشکار و پر رنگ حضور دارد . هر کدام از این گمان ها را چه بپذیریم و چه نپذیریم ، از والایی و زیبایی اشعار و اندیشه ی شیخ الاسلام احمد جامی نمی کاهد . به هر حال دیوان اشعار آن عارف فرزانه جای کار بسیار دارد . از جمله اندیشه های عرفانی وی که به نظر می آید آغازگر شعر عرفانی قرن های بعدی است .

کلیدواژه ها

احمد جام، دیوان، عشق، عاشق، معشوق

مقالات مرتبط جدید

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.