مطالعه ی هم سنجی نقد متصوفین در انس التائبین شیخ احمد جام و هفت اورنگ جامی

تصوف فرقه اعتقادی است که از قرن دوم به صورت رسمی به عنوان یکی از طیف های اجتماعی شکل گرفت این فرقه محدود به اسلام نبوده؛ بلکه شرایع و ادیان الاهی و آیین های غیر آسمانی را همپای خود دیده و از انها رنگ گرفته است؛ همچنان که درکنار اسلام و مسیحت و..بوده در کنار آیین بودایی کنفوسیوس و.. نیز بوده است و طبیعی است که از همه ی این ادیان و و آیین ها متاثر شده و سود برده است این جهانبینی در کنار تاثیر پذیری ها از دگر ادیان؛ بیشتر از اسلام مایه گرفته است. اساس این نوع جهانبینی همه پذیری است فارغ از نژاد و قوم و جغرافیا و رنگ همه را می پذیرد و همه را تا رسیدن به حقیقت و احد و یگانه همراهی می کند؛ ولی همچنانکه از گذشته های دور برابر با جریان های راستین جریان های کاذب وجود داشته این فرقه و طیف اجتماعی نیز از این ناراستینی ها به کلی پاک نبوده است و فرقه ها و صوفیانی تهی مغز برای به اوج رساندن نفسانیات و کسب شهرت چند روزه و لقمه نانی، نا هنجارهای را بیناد گذاشتند و صوفیگری خواندند ؛ اما نقد های نیز در پی خود داشتند همچون نگاه های منتقدانه شیخ احمد جام و مولانا عبدالرحمن جامی، که احمد جام در انس التائبین به صورت مستقیم این فرقه ها، پیران و اصل های چون سماع ورد عشق و طلب و همه ادا و اطوار شیخان زمانش را نقد می کند طالبان این راه را از پیران که گمراه کننده اند بر حذر می دارد و روا نمیدارد تا طعمه خواسته های به قول خودش پیران کرکس صفت شوند و همچنان جامی در هفت اورنگ در جاهای به صورت مستقیم و در جاهای دیگر به صورت غیر مستقیم صوفیان راستین و نا راستین با هم ارزی و ارایه ی تمثیل صوفیان بد سرشت را به زنگیانی همانند میدانند که چنانکه سیاهی از زنگی جدا نیست بدی از ذات این صوفیان جدا نمی خواند؛ عبا و قبا ودلق و تسبیح را اسباب دام تزویر برای جلب طالب یا سالک می خواند.

کلیدواژه ها:

نقد ، صوفیان ناراستین ، مولانا جامی ، شیخ احمد جام.