ابراهیم باخدای - کارشناس معارف و مدرس
فرزانه باخدای - مدرس و پژوهشگر

یکی از مباحث مهمی که همواره در وادی عرفان و تصوف در بین پژوهشگران و اندیشمندان این رشته مطرح می شود بحث جیره خوارگی عرفان و تصوف اسلامی از منابع و مسلک های پیشین و زمینه ساز عرفان است، که مخصوصا در آثار برخی محققین بسیار به آن پرداخته شده است. اما با بررسی های آثار بسیاری از عرفا، به موارد و استنادهای قرآنی و نبوی و حدیثی برمی خوریم که استدال قوی بر ریشه های اسلامی و قرآنی آموزه های عرفانی دارد. یکی از این موارد بررسی آثار شیخ الاسلام احمد جام، از عرفای قرن چهارم، است که در این مقاله به آن پرداخته شده است. در واقع در این پژوهش سعی بر آن است تا تا برشماری مواردی بسیار از به کارگیری آیات و روایات و احادیث و در کل آموزه های اسلامی، در آثار شیخ جام، به این نتیجه گیری برآییم که تفکر و آرای این عارف بزرگ آبشخور دریای بیکران آموزه های اسلامی از قرآن و سنت است؛ چیزی که خود شیخ نیز به آن می بالد. بنابراین از فحوای کلام شیخ می توان دریافت که آثار ایشان و در واقع تفکر او، تحت تاثیر مستقیم و غیر مستقیم چشمه نورانی وحی بوده است و این محبت الهی در آثارش آشکارا و نهانی جلوه پیدا می کند. همچنین از خطاب های قرآنی و خطابی ایشان خط مشی عارفانه و نوع دوستی وی مشخص می شود که بسیار قابل تامل است.

شیخ احمد جام، آیات، روایات، تاثیر پذیری، عرفان