لاله حسنی - دکترای تخصصی، آموزش بهداشت ، مرکز تحقیقات مراقبت های مادر و کودک، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
تیمور آقاملایی - دکترای تخصصی، آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی در ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
رقیه عزتی راد - کارشناسی ارشد، آموزش بهداشت، مرکز تحقیقات قلب و عروق، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
امین قنبرنژاد - دانشجوی دکترای تخصصی، آمار زیستی، مرکز تحقیقات عوامل اجتماعی در ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران

هدف: افزایش چشمگیری استعمال قلیان در میان خانواده هاء جوانان و نوجوانان و به خصوص زنان به عنوان یک چالشجدید بهداشت عمومی در نظر گرفته شده است. هدف این مطالعه تعیین اثربخشی یک برنامه آموزشی بر مبنای تئوریرفتار برنامه ریزی شده جهت کاهش مصرف قلیان در زنان بالای ۱۵ سال شهر بندرعباس می باشد.روش ها: در این مطالعه نیمه تجربی, تعداد ۱۲۸ زن بالای ۱۵ سال که روزانه حداقل یک بار قلیان استعمال می کردند به روش خوشهای چند مرحلهای انتخاب و به دو گروه مداخله و کنترل تقسیم شدند. داده ها با استفاده از پرسشنامه روا وپایا شده بر مبنای سازه های تثوری رفتار برنامه ریزی شده و اطلاعات دموگرافی، جمع اوری گردید. شرکت کنند گان قبل از انجام مداخله آموزشی پرسشنامه ها را تکمیل نمودند. مداخله آموزشی براساس نتایج پیش آزمون برای گروه آزمون در ۴جلسه آموزشی اجرا شد و ۲ ماه پس از مداخله دو گروه پیگیری شدند و مجددا پرسشنامه ها را تکمیل کردند. در نهایتاطلاعات با استفاده از آزمون های آماری تی مستقل، تی زوجی، آزمون کایدو مورد بررسی قرار گرفت. همچنین در همهازمون ها، سطح معنی داری ۰/۰۵ در نظر گرفته شد.نتایچ: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که اختلاف معنی داری در تفاضل میانگین نمره متغبرهای نگرش، قصد رفتاری،هنجارهای انتزاعی و کنترل رفتاری درک شده بین دو گروه بعد از مداخله وجود دارد (P-Value<۰/۰۵). به علاوه تعداددفعات مصرف قلیان در بین زنان گروه مداخله به طور معنی داری بعد از انجام مداخله آموزشی نسبت به گروه کنترلکاهش یافته بود (P-Value<۰/۰۵).نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که طراحی مداخله آموزشی بر مبنای سازه های تثئوری رفتار برنامه ریزی شدهمی تواند یک استراتژی موثر برای کاهش استعمال قلیان در زنان شود.

زنان، قلیان، تئوری رفتار برنامه ریزی شده، آموزش