ابراهیم ظاهری عبدوند - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهرکرد و پژوهشکده بختیاری شناسی

هدف در این پژوهش، بررسی نفوذ مدرنیته و مدرنیسم در فرهنگ بختیاری از دوره قاجار با تکیه بر سفرنامه های غربی و بر اساس روش اسنادی است تا نشان داده شود سفرنامه نویسان، چه نقشی در آشنا کردن قوم بختیاری با فرهنگ و تمدن غرب داشتند، مدرنیته کدام سطح از زندگی و فرهنگ قوم بختیاری را تحت تاثیر قرار داد و نگاه بختیاری ها به غرب و تمدن جدید چگونه بود؟ نتایج پژوهش نشان می دهد از دوره قاجار به بعد جهانگردان غربی، از طریق آوردن ابزار جدید و پاسخ دادن به پرسش ها درباره تمدن غرب، نقش مهمی در شناساندن مدرنیته و مدرنیسم در سرزمین بختیاری داشتند. بر اساس سفرنامه ها، مدرنیته و مدرنیسم بر جنبه های مختلف زندگی بختیاری ها نفوذ کرد؛ مانند نفوذ واژگان خارجی در گویش بختیاری، شیوه حکومت به شکل نوین، ایجاد اندیشه تاسیس مدرسه، احداث جاده و کشاورزی به سبک نوین؛ اما بیشتر این نفوذ، به شکل یک خواسته مطرح بود تا این که به صورت عملی به اجرا درآید. در میان بختیاری ها، درباره غرب، نگاه مثبت به برخی از ارزش ها و جنبه های ابزاری و منفی به خود غربیان وجود داشت. علت نگاه منفی به غرب، اعتقادات مذهبی بختیاری ها در کافر دانستن خارجی ها و پیشینه استعماری غرب بود.

فرهنگ بختیاری، جهانگردان اروپایی، سفرنامه، مدرنیته و مدرنیسم