صادق میراحمدی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه شهرکرد

استفاده مکرر ضرب المثلهای بختیاری از واژه بخشش نشان دهنده اهمیت این فضیلت اخلاقی نزد قوم بختیاری است. هر قومی باورها و عقاید اخلاقی، دینی و اجتماعی خاص خود را داردکه بر اساس سبک زندگی، موقعیت جغرافیایی، تاریخ، مذهب، ملیت و غیره مشخص می شوند. این باورها به وسیله زبان از نسلی به نسل دیگر منتقل می شوند. ضربالمثلهای قوم بختیاری گنجینه های چندین هزار ساله ای هستند که ارزش های فرهنگی انباشته این قوم را در خود گنجانده اند و رهنمای آنها به سوی سعادت و تعالی هستند. فضیلت بخشش جایگاه خاصی در نزد مردمان بختیاری دارد. ضربالمثلها درباره فضیلت بخشش حاصل فعالیت ذهنی قوم بختیاری از دوران کهن تا امروز است به صورت مختصر و ساده تجربیات مردمان این سرزمین را در قالب نتیجه گیری و قضاوت کامل به صورت مختصر بیان می کند. در نوشتار حاضر با استفاده از روش توصیفی و تحلیل محتوا، مولفه های اخلاقی فضیلت بخشش در ضربالمثلهای بختیاری بررسی شده است و این نتیجه به دست آمده که آنها فضیلت بخشش را حد وسط بین دو رذیلت اسراف و خسیس بودن می دانند دیدگاهی که توسط ارسطو در اخلاق مطرح شده است. افراط در بخشیدن یعنی اسراف و تفریط در بخشیدن که همان خسیس بودن است هر دو رذیلت اند و قابل سرزنش اند در مقابل بخشش که حد وسط بین اسراف و خسیس بودن است امر ستایش برانگیز است و شایسته است مردمان ایل به آن متصف شوند.

بخشش، ضربالمثل، قوم بختیاری، اخلاق