بررسی نقش میانجی گری مسئولیت پذیری در رابطه بین ارزش نوع دوستی و رفتار شهروندی محیطزیستی

گذار به پایداری جهانی نیازمند تغییر در ارزش های انسانی، نگرش ها و رفتارها می­باشد، آن چه این تغییرات را در حوزه رفتارهای محیط زیستی ایجاد می کند ظهور شکل جدیدی از شهروندی به نام شهروندی محیط زیستی است. در این راستا، مدل ارزش- باور- هنجار استرن  و همکاران (۱۹۹۹) بیان می دارد  افراد در صورتی رفتارشان را تغییر خواهند داد که ارزش آن ها را درک کرده و مسوولیت کارهای خود را بپذیرند. بر این مبنا، هدف اساسی این پژوهش تبیین رفتار شهروندی محیط زیستی تحت تاثیر ارزش های نوع دوستانه و با میانجی­گری مسوولیت پذیری در بین شهروندان ۱۸ سال به بالای شهرستان کاشان در سال ۱۳۹۹ می باشد. حجم نمونه برابر با ۳۵۲ نفر بوده و  جهت نمونه­ گیری از روش خوشه­ای استفاده شده است. بر اساس یافته ­های پژوهش، شهروندان کاشانی به لحاظ نوع دوستی و مسوولیت­ پذیری و رفتار شهروندی محیط زیستی از وضعیت مطلوبی برخوردار بوده و میانگین این متغیرها در میان آن ها بالاتر از حد متوسط می باشد. همچنین، رابطه بین متغیرهای نوع دوستی و مسوولیت پذیری با رفتار شهروندی محیط زیستی معنادار می­ باشد. همچنین، بر اساس مدل حجم اثر هر دو متغیر نوع دوستی و مسوولیت پذیری به ترتیب با (۲۷۵/۰ و ۲۴۵/۰=F۲ ) در حد متوسط می­ باشد.  مقدار Q۲  نیز برابر با ۲۶۹/۰ نشان می­ دهد در مجموع، توان پیش­ بینی کنندگی مدل در حد متوسط می ­باشد. علاوه بر این، اثر میانجی­گری جزئی متغیر مسوولیت ­پذیری برای رابطه بین نوع دوستی و رفتار شهروندی محیط زیستی تایید گردیده است، به گونه ای که مقدار VAF برابر با ۳۸۴/۰ بیانگر این امر است که ۳۸ درصد از اثر نوع دوستی بر رفتار شهروندی محیط زیستی از طریق غیرمستقیم توسط متغیر میانجی مسوولیت پذیری تبیین می شود.

کلیدواژه ها:

رفتار شهروندی محیط زیستی ، مسوولیت پذیری ، ارزش نوع دوستی