بررسی طرح واره اضافی در سوره مبارکه بقره با تاکید بر نظریه زبان شناختی هاینه

مطالعات نحوی که توسط زبان شناسان (دستوریان) صورت می گیرد، یکی از شاخصه هایزبان شناختی به شمار میرود. بررسی نحوی هر زبان معین، الگوی ایجاد دستور آن زبانبوده و این دستور نوعی مکانیزم است که جمله های زبان تحلیل شونده را تولید می کند.نظریه معاصر رویکرد زبانشناختی، توسط برند هاینه (۱۹۹۷ م) مطرح شد. یکی از پربسامدترین مباحث دستوریان نحوی در زبان عربی بحث اضافه است. بررسی این ساختنحوی در قرآن کریم، بستر مناسبی برای تبیین و تحلیل اهداف تربیتی مورد نظر آن بهشمار می رود. طرحواره های اضافی به کار رفته در سوره بقره با تصویرآفرینی بجا و انتقالآگاهانه معانی مورد نظر به مخاطب، هوشمندانه ترین بازتاب آموزشی و تربیتی را در هرزمان و مکان برای بشریت به همراه دارد. بسامد بالای طرحوارهی اضافی در سوره مبارکهبقره، موجب برجستهسازی و نظم و انسجام ساختاری بافت قرآنی سوره گردیده است. دراین نوشتار، با دو رویکرد توصیفی – تحلیلی و آماری، ابتدا نگاهی گذرا به سوره بقره وچارچوب نظریه طرحوارههای اضافی شده است، سپس ساختار تعدادی از طرحواره هایاضافی در سوره مذکور با تاکید بر الگوی زبانشناسی شناختی هانیه مورد بررسی قرارگرفته است.

کلیدواژه ها:

قرآن کریم ، سوره بقره ، برند هاینه ، زبان شناختی ، طرح واره اضافی