اصغر عیسی پورکهلبونی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه محقق اردبیلی
حسن امیری مهر - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی دانشگاه زنجان
صابر امیری آزارکی - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بابل

یکی از دشوارترین شگردهایی که شاعران برای زدودن غبار آشنایی از زبان شعر به کاربسته اند، هنجارگریزی است. نگارندگان در این نوشتار کوشیده اند به بررسی هنجارگریزینحوی در شاهنامه فردوسی بپردازند تا روشن سازند که وی تا چه اندازه از قواعد زبانمعیار عدول کرده است و این هنجارگریزی با چه انگیزهای صورت پذیرفته است.بررسی های به عمل آمده در این مقاله نشان میدهد فردوسی از روش هنجارگریزی نحویدر حد متعارفی بهره برده و بدین طریق زبان شعریاش را برجسته نموده است. اینبرجستگی در درجه نخست، مربوط به حوزه فعل و به ویژه مولفه قید و متمم بعد از فعلاست که بیشترین بسامد را نسبت به پدیده های دیگر به خود اختصاص داده است. اوهمچنین از سایار انواع هنجارگریزی نحوی نیز کم و بیش در راستای برجسته سازی شعرخود استفاده کرده است. فردوسی شاعری است که از همه امکانات و ابزارها برای هر چهبیشتر هنری کردن بیان و زبان خود استفاده میکند؛ یکی از عوامل اصلی توفیق این شاعردر شعر، همین بهره جویی زیبای او از زبان است.

آشنایی زدایی، زبان شعر، شاهنامه ، فردوسی، فرمالیسم و هنجارگریزی نحوی