بهزاد آتونی - استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آیت الله بروجردی

یکی از مهمترین موضوعات مطرح شده در باب هنر و ادبیات «فلسفه هنر و ادبیات»است که در آن، به چیستی و فرایند ساخت اثر هنری و ادبی پرداخته میشود. «فلسفههنر»، از نقطه نظر دانشمندان علوم گوناگون از جمله: جامعه شناسی، سیاست، فلسفه و روانشناسی، مورد ارزیابی قرار گرفته است و هر یک، به تبیین گوشه هایی از دریای پهناور و کرانه ناپذیر هنر و فرایند ساخت آن، اهتمام ورزیده اند. «روانشناسی تحلیلی» یکی از ده ها نحله ی روانشناسی به شمار می آید که توجه ویژه ای به ناخودآگاهی، بالاخصناخودآگاه جمعی دارد، و جوهره و فرایند خلق یک اثر هنری را از این منظر می نگرد واصیل ترین آثار هنری را آثاری می داند که از ناخودآگاه جمعی هنرمند سر برآورده وپرورش یافته باشد. نویسنده این جستار، که در پی معرفی فلسفه هنر و ادبیات از دیدگاهروانشناسی تحلیلی است، سعی بر آن دارد تا پیوند ناگسستنی آثار هنری و ادبی باناخودآگاهی را بنمایاند و به گونه ای مجمل، به مهمترین انواع نمادها - که تبلور واقعیناخودآگاه جمعی هستند- و همچنین اهمیت هنر سوررئال - که هنری ناخودآگاهانه است- بپردازد.

ناخودآگاه جمعی، کهن الگو، فلسفه هنر، نماد، سوررئالیسم