پدیدار شناسی سوبژکتیویته هویت و فرایند اجراگری در آثار رجاء عالم؛ بررسی موردی رمان خاتم

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 200

فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JALIT-14-2_003

تاریخ نمایه سازی: 23 شهریور 1401

چکیده مقاله:

مقاله حاضر در حوزه رویکرد نظری فمینیست های تجددگرا و با ارجاع به برخی مبانی نظری دوبوار و باتلر و اصولی از پدیدارشناسی، به بررسی پدیدار­شناختی سوبژکتیویته هویت جنسیتی و نحوه شکل­ گیری و بازنمود آن در داستان­ های رجاء عالم به ویژه در رمان خاتم می­ پردازد و به شیوه تحلیلی دیدگاه غیر ذات­گرایانه او را به جنبه­ هایی از هویت جنسیتی زنان بررسی می­ کند. رجاء عالم هویت جنسیتی را برساخته گفتمان های فرهنگی و اجتماعی و هنجارهای غالب پدرسالارانه و نتیجه اجراگری و تکرار سبکی این هنجارها توسط سوژه مونث می داند. آثار عالم عرصه باز­نمود نوع گفتمان سوژه و ذهنیت و عملکرد اوست. در داستان خاتم شخصیت اصلی طی فرایند اجراگری و با تکرار سیاقی هنجارها، به تولید و باز­تولید آنها پرداخته و با اجرای سویه متعارض، آنها را به چالش می کشد. تکرار هنجارهایی که این شخصیت با آن شناخته شده؛ ضمن تولید ضد آن، باعث فعال سازی ظرفیت های بالقوه ای می­ شود که در ذات اجراگری نهان است. سوگیری­ های ناخودآگاه، تعارض در گرایش ­ها و گفتمان­ ها، تقلید از هنجارها و هژمونی آن باعث اجراگری­ های دوگانه می­ شود که خاتم را قادر به ساخت شکنی هویت برساخته از گفتمان غالب و هنجارهای فرهنگی، ایجاد گسست در تقابل های جنسیتی دوگانه و در مواردی به زیر سوال بردن انگاره وجود هویت جنسیتی اصیل و اولیه می سازد. او با ورود به عرصه فاعلیت و عاملیت سوژه، به نوعی قدرت و توانمندی دست می­ یابد اما در نهایت مقهور سلطه قدرت غالب می­ شود. سوژه­ های اصلی در آثار رجاء اغلب الگویی را که در حال تقلید از آنند پس­ می­ زنند و در فرایندی اجراگرانه، با میل به فهم جامعه و تمایلات خود درگیر صیانت از فردیت و باز­تعریف هویت خود هستند. گاهی برساخت فرهنگ و اجتماع عامل هویت­زدایی از سوژه می­ شود؛ زیرا هنجارها و ضد هنجارها انجام دادن یا ندادن اموری را به او تحمیل کرده و از او هویت­زدایی می­ کند.

نویسندگان

شرافت کریمی

استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه کردستان، سنندج، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آستن، ایلین (۱۳۹۶)، تمرین­های تئاتر فمینیستی، ترجمه شیرین بزرگمهر، تهران، ...
  • ابراهیمی، پریچهر (۱۳۶۸)، پدیدارشناسی، چاپ اول، تهران، نشر دبیر ...
  • ادونیس (۱۹۹۶)، دیوان الشعر العربی، المجلد الاول، دمشق، دار المدی ...
  • اصغری، محمد و بیان کریمی (۱۳۹۹)، «ساخت­گشایی و هستی­زدایی از ...
  • باتلر، جودیت (۱۳۸۵)، آشفتگی جنسیتی، ترجمه امین قضایی، نشر مجله ...
  • بنت فیصل العتبی، فاطمه (۱۴۳۰)، «السردیات النسویه دراسه تطبیقیه علی ...
  • جاسم الحسین، احمد (۲۰۰۹)، «الروایه العربیه الجدیده و خصوصیه المکان ...
  • شاهرخ، مهدی و حمیده فقیه عبد­اللهی (۱۴۰۱)، «مکان و کارکردهای ...
  • عالم، رجاء (۱۹۹۷)، مسری یا رقیب، المغرب، المرکز الثقافی العربی ...
  • (۱۹۹۸)، سیدی وحدانه، المغرب، المرکز الثقافی العربی والدار البیضاء، الطبعه ...
  • (۲۰۰۵)، ستر، المغرب، المرکز الثقافی العربی والدار البیضاء، الطبعه الاولی. ...
  • (۲۰۰۷)، خاتم، المغرب، المرکز الثقافی العربی، الطبعه الاولی. ...
  • (۲۰۱۱)، طوق الحمام، المغرب، المرکز الثقافی العربی والدار البیضاء، الطبعه ...
  • غیبی، عبد الاحد و همکاران (۱۴۰۱)، «تحلیل رمان افودک الی ...
  • فوکو، میشل (۱۳۸۷)، دانش و قدرت، ترجمه محمد ضمیران، چاپ ...
  • مختاری، عبدالباسط (۱۳۹۶)، «بررسی و تحلیل رمان ستر اثر رجاء ...
  • مشیرزاده، حمیرا (۱۳۸۸)، از جنبش تا نظریه اجتماعی تاریخ دو ...
  • Adonis. (۱۹۹۶), Diwan al-Sha'r al-Arabi, Vo.I, Damascus, Dar al-Mada llesaqafah ...
  • Alem, R. (۱۹۹۷), Masra Ya Raqib, Maghrib, Al-Markaz Al-saqafi Al-Arabi ...
  • ..................(۱۹۹۸), Sayedi Vahdanah, Maghrib, Al-Markaz Al-saqafi Al-Arabi Va Al-dar Al-baiza.[In ...
  • .................(۲۰۰۱), Tawqo Al-hammam, Maghrib, Al-Markaz Al-saqafi Al-Arabi Va Al-dar Al-baiza.[In ...
  • ................(۲۰۰۵), Ster. Maghrib, Al-Markaz Al-saqafi Al-Arabi Va Al-dar Al-baiza. [In ...
  • .................(۲۰۰۷), Khatam., Maghrib, Al-Markaz Al-saqafi Al-Arabi Va Al-dar Al-baiza. [In ...
  • Asghari, M, & Karimi, B. (۱۳۹۹), Deconstruction and Deontologicalization of ...
  • Austen, E. (۱۳۹۶), Feminist Theater Exercises, translated by Shirin Bozorgmehr, ...
  • Bint Faisal al-Atabi, F.(۱۴۳۰), Al-Sardiyat al-Nasawiyyah Derasah Tatbiqiyag ala rewayat ...
  • Butler, J. (۱۳۸۵), Tamrinhaye teatre feministi, Translated by Amin Ghazaei, ...
  • Ebrahimi, P. (۱۳۶۸), Padidarshenasi. First Edition, Tehran: Nashre Dabir. [In ...
  • Gheibi, Abdolahad; Hajizadeh, Mahin; Farhangdust, Amir. (۱۴۰۱), Study and Analysis ...
  • Jassim Al-Hussein, A. (۲۰۰۹), Al-rwayah Al-Arabia va Khososiyah Al-Makan Qeraaton ...
  • Journal, F. (۲۰۲۱), Hoviyat Al-Makan va Tahawolatoho Qeraaton Fi rewaya ...
  • Mokhtari, A. B. (۱۳۹۶), Barresi Va tahlil Romane Ser Asare ...
  • Moshirzadeh, H. (۱۳۸۸), Az Jonbesh Ta Nazaryeh Ejtemaie Tarikhe ۲Qarn ...
  • Shahrokh, M, and Faghih Abdollahi, H. (۱۴۰۱), Locales and Their ...
  • نمایش کامل مراجع