فرآیندها و کارکردهای ژنوتیپ های عدس (.Lens culinaris Medik) در مقابله با تنش یخ زدگی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه تنش های محیطی در علوم زراعی، دوره: 15، شماره: 3
- کد COI اختصاصی: JR_ESCS-15-3_017
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 138
نویسندگان
استادیار پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد
عضو هیئت علمی بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی مشهد
استادیار پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اگروتکنولوژی، دانشگاه فردوسی مشهد
استاد گروه بیوتکنولوژی و به نژادی گیاهان زراعی و پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده
در این مطالعه ویژگی های فیزیولوژیک موثر در تحمل به یخ زدگی ژنوتیپ های عدس، به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در شرایط کنترل شده در دانشگاه فردوسی مشهد در سال ۱۳۹۷ بررسی شد. عوامل موردمطالعه شامل ۲۰ ژنوتیپ عدس و سه دمای یخ زدگی (صفر، ۱۸- و ۲۰- درجه سانتی گراد) بودند. نتایج نشان داد که ۱۴ ژنوتیپ در دمای ۱۸- درجه سانتی گراد دارای ۱۰۰ درصد بقاء بودند و در دمای ۲۰- درجه سانتی گراد تمامی ژنوتیپ ها از بین رفتند. تجزیه خوشه ای براساس صفات مورد مطالعه ژنوتیپ ها را به چهار گروه تقسیم نمود. درصد بقاء در گروه های اول، دوم و چهارم نسبت به میانگین کل برتری داشت. ژنوتیپ های متعلق به گروه های اول (MLC۸۴، MLC۴۰۷،MLC۴۵۴ ) و دوم (MLC۳۸،MLC۳۰۳ ،MLC۷۴ ،MLC۳۳۴ ) ازنظر فعالیت آنتی اکسیدانی، غلظت متابولیت ها، رنگ دانه ها، ارتفاع بوته، سطح برگ و وزن خشک دارای برتری نسبی در مقایسه با سایر گروه ها بودند. تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) نشان داد که مولفه اول ۳۲.۷۷ درصد از تغییرات صفات شامل کارایی مصرف آب، کاروتنوئیدها، کلروفیل a/b، هدایت مزوفیلی، فتوسنتز، درصد بقاء، ارتفاع بوته، سطح برگ و وزن خشک را دارا بود و مولفه دوم تغییرات غلظت کلروفیل های a و b، کل رنگ دانه ها، کربوهیدرات های محلول، مهار فعالیت رادیکال آزاد DPPH، فنول، آنتوسیانین، پتانسیل اسمزی، تبخیر و تعرق و هدایت روزنه ای را با ۱۶.۳۱ درصد توضیح داد. ژنوتیپ های MLC۷۴، MLC۳۳۴، MLC۱۱، MLC۸۴، MLC۴۵۴ و MLC۴۰۷ ازنظر ظرفیت آنتی اکسیدانی و متابولیت ها و ژنوتیپ های MLC۳۰۳، MLC۱۷، MLC۳۸، MLC۲۸۶ و MLC۴۶۹ ازنظر درصد بقاء و رشد مجدد از وضعیت مطلوبی برخوردار بودند. به طور کلی بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای و PCA، این ژنوتیپ ها دارای برتری نسبی در اکثر صفات موردمطالعه بوده و برای بررسی تکمیلی تحمل به یخ زدگی در شرایط مزرعه در مناطق سرد توصیه می گردند.کلیدواژه ها
بقاء, پتانسیل اسمزی, فعالیت آنتی اکسیدانی, متابولیتاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.