بررسی تاثیر سویه های ریزوبیومی بومی خاکهای ایران بر عملکرد و خصوصیات کیفی لوبیا

به منظور بررسی کارآیی ریزوبیوم های همزیست لوبیا بر رشد و عملکرد لوبیا چیتی رقم COS-۱۶، آزمایشی با استفاده از ده سویه ریزوبیوم، دو تیمار نیتروژنی ۳۵ و ۷۰ میلی گرم در کیلوگرم نیتروژن (به ترتیب معادل ۲۰۰ و ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار) و یک تیمار شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خاک و آب کرج انجام گردید. سویه های مورد استفاده ابتدا به محیط کشت YMB تلقیح و تا رسیدن به جمعیت ۱۰۸×۵ باکتری در هر میلی لیتر بر روی شیکر دورانی تکثیر شده و به بسته های ۲۵ گرمی پرلیت تزریق و بسته بندی شدند. پس از شخم و آماده سازی زمین یک نمونه خاک مرکب از آن تهیه و مشخصات فیزیکی، شیمیایی و تعداد باکتری ریزوبیوم بومی در این خاک تعیین گردید. در عملیات کشت ابتدا بذرها با محلول ۲۰ درصد شکر مرطوب شده و سپس با مایه تلقیح سویه های موردنظر تلقیح و به صورت دستی کشت شدند. تیمارهای نیتروژنی نیز در دو تقسیط اعمال شدند. نمونه برداری از گیاهان در دو مرحله یکی به هنگام ۵۰% گلدهی و دیگری در پایان فصل رشد انجام شد. در مرحله اول فاکتورهای تعداد و وزن گره، وزن خشک قسمت هوایی و کل جذب نیتروژن در قسمت هوایی و در مرحله دوم وزن هزاردانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تلقیح گیاهان سبب افزایش تمامی ویژگیهای مورد اندازه گیری شد، هرچند برخی از این تفاوت ها از نظر آماری معنی دار نشدند. برترین تیمار ریزوبیومی سبب افزایش حدود ۸۷% در عملکرد دانه نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، تلقیح گیاهان لوبیا با سویه های ریزوبیومی موثر می تواند سبب افزایش عملکرد و بهبود صفات کیفی از جمله درصد پروتئین دانه گردد.

کلیدواژه ها:

ریزوبیوم ، تثبیت نیتروژن ، لوبیا ، تلقیح بذر