دموگرافی سن بذرخوار Nysius cymoides (Het.: Lygaeidae) روی کلزا در آزمایشگاه

انبوهی سن بذرخوار Nysius cymoides به ویژه هنگام برداشت محصول کلزا، اهمیت این سن را به عنوان حشره ای با توان افزایش جمعیتی بالا نشان می دهد. به منظور مطالعه ی ویژگی های زیستی آن، کلنی آزمایشگاهی سن مذکور جمع آوری شده از مزارع کلزای نوذرآباد شهرستان نکا (استان مازندران) تشکیل شد. برای تعیین دوره ی نشو و نما و بقای مراحل نابالغ از تعدادی تخم های هم سن ۱۳۴ عدد پوره ی سن ۱ بیرون آمد که بطور جداگانه درون ظرف های پتری قرارگرفت. در هر ظرف، منبع تامین آب (پنبه ی مرطوب) و غذا (دانه های کلزا رقم Option) در نظر گرفته شد. روزانه آمار مرگ ومیر و پوست اندازی و ظهور حشرات بالغ و جنس آن ها یادداشت گردید. در آزمایش دیگری، نه جفت سن بطور جداگانه در ظروف پرورش پلاستیکی شفاف ۳/۰ لیتری همراه آب و غذا قرار داده شد. تخمریزی، تفریخ تخم و مرگ و میر آن ها روزانه یادداشت شد. تمام آزمایش ها و نیز نگهداری کلنی در دمای ۱ ± ۲۴ درجه سانتی گراد، نور ۱۶ ساعت و رطوبت نسبی ۷۰ - ۶۰ درصد انجام شد. نتایج نشان داد که طول دوران جنینی و پنج مرحله ی پورگی به ترتیب ۰۷/۰ ± ۱۱/۸، ۲۵/۰ ± ۳۶/۸،۱۸/۰ ± ۳۱/۵، ۴۸/۰ ± ۹۵/۵، ۴۱/۰ ± ۵۳/۵ و ۵۱/۰ ± ۸۳/۶ روز بود. از مرحله ی تخم تا پیدایش حشرات کامل ماده و نر به ترتیب ۵۵/۱ ± ۰۰/۳۷ و ۲۴/۱ ± ۸۹/۳۶ روز طول کشید. در دوران پورگی بیشترین مرگ و میر را پوره های سن اول دارا بود. این سن قادر به ایجاد نسل های متوالی در آزمایشگاه بوده و از این رو به نظر می رسد که در شرایط یادشده فاقد دیاپوز تولیدمثلی باشد. دوره ی پیش از تخمریزی ۲۹/۰ ± ۰/۴ روز بطول انجامید. نرخ های ناخالص (GRR) و خالص تولیدمثل (Ro) به ترتیب ۱۷/۱۲۶ و ۸۶/۳۲ تخم ماده بود. دیگر پارامترهای دموگرافیک مانند نرخ ذاتی افزایش جمعیت(rm)، نرخ غائی افزایش جمعیت (λ)، طول دوره یک نسل (T) و زمان دوبرابر شدن جمعیت (DT) به ترتیب ۰۷۱۷۲/۰ و ۰۷۴۳۶/۱ (ماده / ماده / روز)، و ۶۹/۴۸ و ۶۶/۹ (روز) به دست آمد.

کلیدواژه ها:

سن بذرخوار ، کلزا ، نشو و نما ، دموگرافی ، Nysius cymoides