وقوع بلایت ناشی از قارچ Cylindrocladium buxicola در توده های شمشاد جنگلی تنکابن (گزارش کوتاه)
- سال انتشار: 1391
- محل انتشار: مجله آفات و بیماریهای گیاهی، دوره: 80، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_JAEN-80-2_012
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 210
نویسندگان
گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
گروه جنگل داری، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
گروه بیماری شناسی گیاهی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
اداره کل منابع طبیعی مازندران، نوشهر، ایران
مجتمع آزمایشگاهی زکریای رازی، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
چکیده
شمشاد جنگلی Buxus hyrcana Pojark. یکی از گونههای همیشهسبز حفاظت شده در ذخایر جنگلی است که به صورت تودههای متراکم در جنگلهای خزر پراکنده است. در بازدیدهای انجام شده طی تابستان ۱۳۹۱ خشکیدگی درختان و ریزش شدید برگها در دو توده شمشاد در جنگلهای لیرهسر و جیسا در ناحیه تنکابن مشاهده شد (کیادلیری، گزارشهای منتشر نشده). روی برگها لکههای تیره رنگ و در پشت آنها بار قارچی سفیدرنگ دیده میشد که به سرعت موجب خشکیدگی و ریزش آنها میشد. در قسمتهای مختلف ساقههای در حال خشک شدن لکههای طولی تیره دیده میشد. خشکیدگی در شاخههای پایینی درختان، به ویژه درختچههای جوان شدت بیشتری داشته و برگهای آنها خزان نموده بود، اگرچه رویش مجدد جوانهها نیز دیده میشد که بلافاصله آلوده شده بودند. پس از قرار دادن برگها و ساقههای آلوده در اتاقک مرطوب در دمای ۲۲-۲۰ درجه سلسیوس قارچ Cylindrocladium sp. جدا شد. برای بررسیهای ریختشناسی کشت تک اسپور روی محیط PDA حاوی ۲% عصاره مالت و برگ میخک- آگار در دمای ۲۵ درجه سلسیوس انجام شد (۱). رشد پرگنه آهسته بود. رنگ پرگنه در مرکز به قهوهای نزدیک بود و در اطراف آن ریسههای هوایی پنبهای شکل به رنگ کرم رشد کرده بودند. روی برگهای میخک پس از ۷ روز کنیدیبرهای دیوارهدار با پایه بیرنگ (۱۸۰-۹۰ × ۳-۲ میکرومتر) و انتهای سرنیزهای شکل (به قطر ۱۱-۶ میکرومتر) روی اسپورودوکیومها تشکیل شدند که فیالیدها در انتهای انشعابات آنها قرار داشتند. کنیدیهای استوانهای شکل، راست، بیرنگ با یک دیواره و در هر دو انتها متورم بودند (۶۵-۴۵ × ۳-۲ میکرومتر). بر اساس مطابقت ویژگیهای ریختشناسی با منابع موجود (۱) قارچ مذکور به عنوان .Cylindrocladium buxicola (Henricot & Culham, ۲۰۰۲) .syn. Cylindrocladium pseudonaviculatum Crous, Groenewald & Hill ۲۰۰۲; teleomorph Calonectria pseudonaviculata. شناسایی شد. چهار نهال دو ساله شمشاد جنگلی با پاشیدن سوسپانسیون اسپور قارچ (۱۰۵ اسپور در میلیلیتر) آب مقطر تا خیس شدن کامل مایهزنی و در اتاقک رشد تاریک با دمای ۲۵ درجه سلسیوس و رطوبت نسبی ۹۰-۸۰% نگهداری شدند (۴). پس از ۴۸ ساعت نهالها به گلخانه با دمای ۲۲-۲۰ درجه سلسیوس و نور متناوب منتقل شدند. یک هفته پس از مایهزنی اولین علایم مشابه آلودگی طبیعی روی برگها مشاهده شد و در آخر هفته دوم ریزش برگها نیز شروع شد، در حالی که گیاهان شاهد که آب مقطر استریل روی آنها پاشیده شده بود علایمی نداشتند. قارچ مایهزنی شده مجددا از برگها و ساقههای آلوده جداشد. C. buxicola در اواسط دهه ۱۹۹۰ میلادی روی شمشادهای انگلستان گزارش شد (۲) و در سالهای اخیر از ترکیه (۴) و گرجستان (۳) نیز گزارش شده است. بر اساس منابع موجود، به نظر میرسد این اولین گزارش از وجود این بیماری در ایران باشد. با توجه به شرایط آب و هوایی مناسب برای توسعه بیماری در منطقه، این میتواند برای این گونه حفاظت شده یک فاجعه باشد.کلیدواژه ها
Cylindrocladium buxicolaاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.