ارزیابی تحمل به بیماری زنگ قهوه ای در ژنوتیپ های منتخب گندم نان

تحمل به بیماری، توانایی تولید محصول خوب توسط گیاه است حتی در شرایطی که به بیمارگر آلوده شده باشد. گیاهان متحمل در واقع به بیمارگر حساس هستند ولی توسط آن از بین نرفته و عموما آسیب اندکی می بینند. در این پژوهش برای ارزیابی و تعیین میزان تحمل تعدادی از ارقام منتخب گندم نسبت به بیماری زنگ قهوه ای گندم ۲۰ ژنوتیپ در طی دو سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ و ۹۵-۱۳۹۴ بررسی شدند. اثر زنگ قهوه ای در اهواز بر عملکرد محصول گندم در دو شرایط بیماری شدید (تنش) و در شرایط حفاظت شده از بیماری (عدم تنش) بررسی شد. نتایج نشان داد که میانگین درصد کاهش عملکرد کلیه ژنوتیپ های مورد بررسی نسبت به زنگ قهوه ای ۲۵/۲% بود. در این پژوهش دامنه خسارت ژنوتیپ های مورد بررسی نسبت به زنگ قهوه ای از ۶ الی ۴۶ درصد متغیر بود. کمترین تغییرات عملکرد محصول نسبت به این بیماری به ترتیب مربوط به ارقام شیرودی، افلاک، سیروان، شیراز، اینیا و افق با کاهش بین ۶ الی ۱۶ درصد بود که به ترتیب ارقام مذکور نسبت به زنگ قهوه ای بیشترین پایداری عملکرد را داشتند. بر اساس همین محاسبات بیشترین تغییرات عملکردی با حدود ۳۰ الی ۵۰% کاهش محصول به ترتیب متعلق به ارقام بولانی، نیشابور، توس، الوند، روشن، استار، شهریار و ویریناک بود که بیشترین خسارت و کمترین پایداری عملکرد را نسبت به این بیماری داشتند. در بین ارقام حساس به زنگ قهوه ای ارقام افق و بهار به ترتیب با ۱۶/۵۲% و ۲۱/۸%کاهش عملکرد کمترین کاهش را داشتند و متحمل ترین ارقام این گروه بودند.

کلیدواژه ها:

Leaf rust ، Loss of yield ، tolerance to disease ، Wheat