بررسی استرس اکسیداتیو در گوساله های هلشتاین مبتلا به اسهال حاد و مزمن

اسهال یکی از علل عمده ایجاد تلفات و مرگ و میر در گوساله ها و گاوهای جوان در سراسر دنیا می باشد. اسهال گوساله ها سببشناسی پیچیده ای دارد، که از عوامل مهم دخیل در آن می توان به محیط اطراف، تغذیه و عوامل عفونی اشاره کرد. اسهال میتواند به صورت حاد و مزمن رخ دهد. استرس اکسیداتیو در نتیجه عدم تعادل بین تولید رادیکال های آزاد و گونه های فعالاکسیژن از یک سو و سیستم دفاع آنتی اکسیدانی از سوی دیگر ایجاد می شود. برخی از اجزای این سیستم دفاعی نظیر آنزیم هایسوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پراکسیداز و کاتالاز و مولکول های دارای گروه تیول در داخل بدن ساخته می شوند ، ولی برخیدیگر نظیر ویتامین E ، ویتامین C و بتا کاروتن، باید از طریق رژیم غذایی تامین گردند . در حالت استرس اکسیداتیو بسیاری ازماکرومولکول ها آسیب می بینند و فرایند پراکسیداسیون لیپیدها، اکسیداسیون DNA ، اکسیداسیون پروتئین ها، غیر فعال شدنآنزیم ها و بروز اختلال در فرایندهای فیزیولوژیک و متابولیک حیوان اتفاق می افتد. استرس اکسیداتیو در پاتوژنز بیماری هایمتعددی از جمله ورم پستان، اسیدوز، کتوز، اسهال و بیماری های تنفسی دخیل است. تحقیقات در زمینه اسهال در کودکان نشانمی دهد که وقوع استرس اکسیداتیو به عنوان یکی از علل مهم در پاتوژنز بیماری به شمار می رود. در این تحقیق به منظور بررسیاسترس اکسیداتیو در گوساله های هلشتاین مبتلا به اسهال حاد و مزمن ۳۶ راس گوساله هلشتاین بر اساس شدت دهیدراتاسیون،اسیدوز و دیگر علائم بالینی نظیر شدت دپرسیون و مدت زمان درگیری به ترتیب به سه گروه ، ۱۲ راس گوساله سالم به عنوانگروه کنترل، ۱۲ راس گوساله مبتلا به اسهال حاد، ۱۲ راس گوساله مبتلا به اسهال مزمن تقسیم شدند. سپس فعالیت آنزیم هایسوپراکسید دیسموتاز، گلوتاتیون پر اکسیداز، کاتالاز و غلظت مالون دی آلدهید مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت نتایج حاصلهمورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. بر اساس نتایج به دست آمده، فعالیت آنزیم سوپر اکسید دیسموتاز درگروه کنترل نسبتبه گروه حاد و مزمن بالاتر بود و کاهش معنی داری در میانگین فعالیت آنزیم SOD در گروه مزمن نسبت به گروه کنترل و حادمشاهده شد. در ارتباط با فعالیت آنزیم گلوتاتیون پر اکسیداز میانگین فعالیت آنزیم Gpx درگروه کنترل نسبت به گروه حاد و مزمن بالاتر بود هرچند اختلاف معنی داری میان گروه ها مشاهده نشد. با مقایسه میانگین فعالیت آنزیم کاتالاز درگروه کنترلنسبت به گروه حاد و مزمن اختلاف معنی داری وجود نداشت. هرچند میانگین فعالیت آنزیم در گروه کنترل نسبت به دو گروهدیگر بالاتر بود. با مقایسه میانگین غلظت مالون دی آلدهید درگروه کنترل نسبت به گروه حاد و مزمن اختلاف معنی داری مشاهدهنشد. با توجه به نتایج حاصل از این مطالعه مشخص گردید که استرس اکسیداتیو یکی از علل مهم در پاتوژنز اسهال در گوساله هابه شمار می رود. اسهال چه به شکل حاد و چه به صورت مزمن می تواند باعث اختلال در تعادل سیستم اکسیداتیو و بروز آسیبهای اکسیداتیو در گوساله ها گردد، و ارزیابی آنزیم های آنتی اکسیدانی خصوصا سوپر اکسید دیسموتاز می تواند در پیش بینیوضعیت بیماری کمک کننده باشد.

کلیدواژه ها:

استرس اکسیداتیو ، اسهال ، گوساله ، هلشتاین