حسین رستمی احمدوندی - استادیار بخش تحقیقات دانه های روغنی و نباتات علوفه ای، معاونت سرارود، موسسه تحقیقات کشاروزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی کرمانشاه ایران
خشنود علیزاده دیزج - استاد بخش تحقیقات دانه های روغنی و نباتات علوفه ای موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه ایران
مهدی جمشید مقدم - استادیار بخش تحقیقات دانه های روغنی و نباتات علوفه ای، معاونت سرارود، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی کرمانشاه ایران
اکبر شعبانی - استادیار بخش تحقیقات دانه های روغنی و نباتات علوفه ای، معاونت سراود، موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی کرمانشاه ایران

به منظور بررسی صفات زراعی و کاربرد آن ها در برنامه های به نژادی گلرنگ، آزمایشی در پاییز سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم - سرارود کرمانشاه اجرا گردید. تعداد ۲۵۱ ژنوتیپ گلرنگ به همراه ارقام فرامان و سینا در یک طرح مشاهده ای بدون تکرار هریک در دو ردیف به فاصله ۳۰ سانتی متر و طول ۲ متر کشت شدند. نتایج حاکی از تنوع ژنتیکی قابل ملاحظه ای در ژرم پلاسم مورد مطالعه بود. میانگین عملکرد دانه، وزن هزار دانه، محتوای روغن دانه، عملکرد روغن، طول دوره گلدهی، طول دوره رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، قطر غوزه و تعداد شاخه فرعی در بوته به ترتیب ۸۷۹ کیلوگرم در هکتار، ۳۳ گرم ۳۰/۴ درصد، ۲۶۸/۱ کیلوگرم در هکتار ۱۷۰ روز، ۲۰۰ روز ۷۵/۵ سانتی متر، ۱۳/۲ میلی متر و ۴/۲ عدد به دست آمدند. دامنه تغییرات صفات مذکور به ترتیب ۲۸۸۰ کیلوگرم در هکتار، ۲۹/۸ گرم، ۱۳/۳ درصد، ۹۱۴/۳ کیلوگرم در هکتار ۱۷ روز ، ۱۷ روز ، ۱۰۷ سانتی متر ۲۳ میلی متر و ۱۰ عدد بود. ژنوتیپ های PI۱۹۸۰۰۹,PI۱۹۸۳۱,PI۳۰۵۲۰۵,PI۲۷۱۱۳۹ بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند. (به ترتیب ۲۴۲۷،۲۴۸۳،۲۹۶۵ کیلوگرم در هکتار). بیشترین وزن صددانه متعلق به ژنوتیژ های PI۲۴۸۷۹۳,PI۳۰۷۰۵۹,PI۲۸۳۰۷۰۵۸ بود. (به ترتیب ۴۴،۴۵، ۴۶/۷،۴۹/۴ گرم) محتوای روغن در دانه های ژنوتیپ های PI۳۴۳۷۸۰,PI۳۰۶۸۵۳,PI۲۰۵۶۰۴,PI۳۰۵۹۵۴,PI۳۰۶۹۷۱ بالای ۳۵ درصد و بیشتر از سایر ژنوتیپ ها بود. طول دوره کاشت تا رسیدن فیزیولوژیک ژنوتیپ های PI۲۸۳۷۵۰,PI۲۵۰۶۰۱,PI۱۹۸۰۰۹ و ۱۹۴ روز و کوتاه تر از ژنوتیپ های دیگر بود، بنابراین به عنوان زودرس ترین ژنوتیپ ها شناخته شدند. ۳۴ ژنوتیپ های گزینش شده (عمدتا براساس عملکرد دانه و روغن) به آزمایش های تکرار در سال بعد منتقل گردیدند.

تنوع ژنتیکی، دیم، صفات زراعی، گزینش، گلرنگ