فرآیند همترازخوانی و چالش های اخلاقی آن: آیا می توان به داوری اخلاقی امیدوار بود؟
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه اخلاق در علوم و فناوری، دوره: 17، شماره: 2
- کد COI اختصاصی: JR_IJEST-17-2_003
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 184
نویسندگان
۱. گروه علم سنجی و تحلیل اطلاعات، پژوهشکده علوم اطلاعات، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران.
۲. گروه اخلاق و حقوق اطلاعات، پژوهشکده جامعه و اطلاعات، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران.
۱. گروه علم سنجی و تحلیل اطلاعات، پژوهشکده علوم اطلاعات، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران.
۳. مدیریت ارزیابی و تحول اداری، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایرانداک)، تهران، ایران.
چکیده
زمینه: نقش داوری و همترازخوانی در اخلاق پژوهش و نشر بسیار ممتاز و حیاتی بوده و دگرگونی هایی در طی سالیان دراز بر این بخش مهم از ارتباط علمی رخ داده است. با وجود گوناگونی در داوری های علمی و انتقادها و چالش هایی که به شیوه اجرا و ماهیت آن وارد شده، اما همچنان به عنوان یک هنجار اجتماعی در جامعه علمی پذیرفته شده است. پژوهش حاضر مروری است بر انتقادها و چالش هایی که توسط پژوهشگران به این رویکرد علمی مطرح شده است. نتیجه گیری: این انتقادها از نقص در کارکرد و روند اجرا گرفته تا جنبه هایی همچون شخصی پنداری همترازخوانی، تاثیر منفی آشکار یا پنهان بودن هویت، امکان سوءاستفاده، نبود داور مناسب و آموزش دیده، وجود انواع سوگیری و برخورد منافع در داوری را دربر می گیرد که اخلاقی بودن داوری را با پرسش هایی جدی روبرو کرده است. مروری کلی بر این انتقادها در کنار آشنایی با مولفه های مهم داوری اخلاقی می تواند به بهبود این فرایند علمی یاری رساند.کلیدواژه ها
Peer review, Refereeing process, Peer review ethics, Criticisms and challenges, Publication ethics committee (COPE), همترازخوانی, فرایند داوری, اخلاق همترازخوانی, انتقادها و چالش ها, کمیته اخلاق نشر (کوپ).اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.