روانسنجی پرسشنامه ی راحتی ابزاردستی

زمینه و هدف: ابزار دستی از جمله پیچ گوشتی، قیچی، انبردست، چاقو و ... مکررا در وظایف شغلی و غیرشغلی بنا به محدودیت های انسان در قدرت، سرعت و چالاکی، مورد استفاده قرار می گیرد. نه تنها کاهش ناراحتی، بلکه فراهم کردن راحتی در استفاده از ابزاردستی ضروری است. در دهه های اخیر، عموما تمرکز بر انجام کار با کمترین آسیب، حداقل تلاش و راحت ترین روش بوده است. راحتی یکی از موضوع های مورد علاقه ی تولیدکنندگان ابزاردستی نیز می باشد چراکه به نظر می رسد نقش مهمی در تصمیم گیری برای خرید کاربران ابزاردستی دارد. روش های عینی مثل سنجش فعالیت الکتریکی عضله یا میزان فشار تماسی، روش های مناسبی برای سنجش راحتی نیستند چراکه این روش ها جنبه های فیزیکی راحتی را می سنجند و نمی توانند دقیقا راحتی کاربر ابزاردستی را تعیین کنند. بنا به ماهیت ذهنی راحتی، سنجش آن با یک ابزار ذهنیارجحیت دارد. پرسشنامه راحتی ابزاردستی مقیاسی برای ارزیابی طراحی ابزاردستی در جهت بهبود می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی این پرسشنامه بود.مواد و روش ها: در این مطالعه ی مقطعی، ۱۶۳دانشجو شرکت کردند. در ابتدا پرسشنامه ی ۲۷ سوالی راحتی ابزاردستی که توسط کوجیت اورز و همکارانش (۲۰۰۵) توسعه یافته است و میتواند جهت اهداف متنوعی نظیر بررسی مهمترین جنبه های راحتی نوع خاصی از ابزاردستی، یافتن نقاط شروع بهبود طراحی ابزار دستی و مقایسه ی راحتی انواع مختلف نوع خاصی از ابزاردستی مورد استفاده قرار گیرد، انتخاب و جهت ترجمه و روانسنجی آن از طراح اصلی اجازه گرفته شد. سپس، از طریق روش Forward-backward به فارسی ترجمه شد. روایی محتوایی آن توسط یک تیم ده نفری از خبرگان مورد بررسی قرار گرفت. از شرکت کنندگان در مطالعه درخواست می شد که با استفاده از قیچی معینی که در اختیار آنها قرار داده میشد، سه الگوی مثلث شکل روی کاغذ توسط دست غالب خود ببرند. تحلیل عاملی اکتشافی جهت بررسی روایی ساختاری استفادهگردید. جهت ارزیابی ثبات درونی و تکرارپذیری آزمون- بازآزمون از آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی درون طبقه ای استفاده گردید. نتایج : نسخه ی فارسی راحتی ابزاردستی روایی محتوایی خوبی را نشان داد. شاخص روایی محتوایی از ۰/۸۰ تا ۱/۰۰ و نسبت روایی محتوایی از ۰/۶۲ تا ۱/۰۰ بود. تحلیل عاملی منتج به استخراج دو عامل از بین داده ها گردید. اولین عامل عمدتا مربوط به عملکرد و تعامل فیزیکی و دومین عامل مربوط به اثرات منفی بر بدن بود. آلفای کرونباخ برابر ۰/۷۴ و تکرارپذیری آزمون- بازآزمون برابر ۰/۷۴ به دست آمده که هر دو رضایت بخش بودند.نتیجه گیری : نسخه ی فارسی پرسشنامه ی راحتی ابزاردستی مقیاسی مفید و قابل قبول برای ارزیابی راحتی ابزاردستی می باشد.

کلیدواژه ها:

پرسشنامه ی راحتی ، ابزاردستی ، فارسی ، پایایی ، روایی