تجزیه و تحلیل فاکتورهای تاثیرگذار بر فرهنگ ایمنی در کارکنان اداری و عملیاتی صنایع فولاد: رویکرد حداقل مربعات جزئی (PLS)

مقدمه: فرهنگ ایمنی قسمتی از فرهنگ کلی حاکم بر سازمان است که بر رفتار و نگرش های اعضای آن سازمان در مورد ایمنی موثر بوده و به آن جهت می دهد. هدف از این مطالعه بررسی میزان تاثیرگذاری هر یک از ابعاد فرهنگ ایمنی بر امتیاز فرهنگ ایمنی کل با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی (PLS) در میان کارکنان اداری و عملیاتی یکی از صنایع فولاد کشور بود.مواد و روش ها: پژوهش حاضر، یک مطالعه توصیفی- تحلیلی بر روی ۳۲۹نفر از کارکنان اداری و عملیاتی مجتمع فولاد سبزوار بصورت مقطعی در سال ۱۴۰۰صورت پذیرفت. در جمع آوری داده ها، از پرسشنامه تدوین شده در چارچوب پرسشنامه استاندارد HSE (Health and Safety Executive) استفاده گردید. این پرسشنامه در ۱۰بخش و مجموعا ۶۱سوال طراحی شد که برای نمره دهی و سنجش فرهنگ ایمنی از مقیاس لیکرت پنج درجه ای استفاده گردید. بدین ترتیب افراد نظرات خود را به صورت "کاملا موافقم، موافقم، نظری ندارم، مخالفم و کاملا مخالفم" در برابر هر یک از سئوالات مشخص نمودند. تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS V.۲۲ و میزان تاثیرات هر یک از ابعاد فرهنگ ایمنی بر امتیاز کل آن با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی (Partial Least Square-PLS) مورد ارزیابی قرار گرفت. Smart PLS۳ برای تحلیل حداقل مربعات جزئی از نرم افزار Smart PLS ۳.۰ استفاده شد.یافته ها: یافته ها نشان داد که فرهنگ ایمنی با سن ارتباط معناداری دارد. بدین معنی که با افزایش سن، نمره فرهنگ ایمنی کاهش می یابد (P<۰.۰۵). ولی بین ابعاد فرهنگ ایمنی با سن ارتباط معناداری مشاهده نشد. از سوی دیگر هیچ ارتباط معناداری میان شاخص توده بدنی (BMI) و سابقه کاری کارکنان با امتیاز فرهنگ ایمنی مشاهده نشد (P>۰.۰۵). بالاترین ضرایب همبستگی به ترتیب میان آموزش و ارتباطات (r= ۰.۶۱۸) و نادیده گرفتن قوانین ایمنی با حوادث/شبه حوادث (r= ۰.۵۷۷) بدست آمد. بر اساس تجزیه و تحلیل PLS، هشت بعد از ۱۰ بعد فرهنگ ایمنی شامل متغیرهای آموزش، مشارکت کارکنان، حوادث و شبه حوادث، تعهد مدیریت، تعهد سرپرستان و مدیران، قوانین و مقررات ایمنی، نادیده گرفتن قوانین ایمنی و نگرش کل کارکنان ۵۹.۳۰درصد از کل واریانس را برای امتیاز کل فرهنگ ایمنی توضیح میدهد.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که تعیین میزان تاثیرگذاری هر یک از ابعاد فرهنگ ایمنی بر سطح کلی فرهنگ ایمنی سازمان میتواند راهبرد جدیدی در شناسایی نقاط ضعف و قوت سیستم مدیریت عملکرد HSE بوده و سازمان را در برنامه ریزی و ارائه راهبردهای مختلف ارتقاء فرهنگ ایمنی سازمان و کارکنان یاری نماید.

کلیدواژه ها:

فرهنگ ایمنی ، صنعت فولاد ، حداقل مربعات جزئی (PLS)