فائزه رحمانی - دانشجوی کارشناسی، رشته فناوری اطلاعات سلامت، موسسه آموزش عالی علوم پزشکی وارستگان، مشهد
عاطفه خشک انگین - دانشجوی کارشناسی ارشد، رشته انفورماتیک پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مشهد
محمدرضا مظاهری حبیبی - دکتری تخصصی انفورماتیک پزشکی، استادیار گروه فناوری اطلاعات سلامت، موسسه آموزش عالی علوم پزشکی وارستگان، مشهد

زمینه و هدف : سواد سلامت به ظرفیت افراد برای به دست آوردن، پردازش و درک اطلاعات سلامت و خدمات بهداشتی مورد نیاز برای تصمیم گیری مناسب جهت مراقبت از سلامت اشاره دارد. سطح سواد سلامت پایین منجر به پایین آمدن میزان سلامتی افراد، افزایش مدت اقامت بیماران در بیمارستان و همچنین افزایش استفاده از خدمات اورژانسی می شود و هزینه های پزشکی بیشتری را به افراد تحمیل میکند. با توجه به تاثیر سواد سلامت دانشجویان رشته های علوم پزشکی و پیراپزشکی بر ارتقا سلامت جامعه، این مطالعه با هدف تعیین سطح سواد سلامت و عوامل مرتبط با آن در دانشجویان رشته های پیراپزشکی در سال ۱۳۹۹طراحی و اجرا گردید.مواد و روش ها : این مطالعه مقطعی با رویکردی توصیفی و تحلیلی در نیمسال دوم سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰انجام گرفت. جامعه آماری این مطالعه ۳۱۱نفر از دانشجویان رشته های پیراپزشکی بود که با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شد. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه سنجش سواد سلامت بزرگسالان ایرانی یا (Health Literacy for Iranian)HELIA بود. به دلیل وجود همه گیری بیماری کووید- ۱۹لینک پرسشنامه به صورت آنلاین، در اختیار دانشجویان قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ استفاده شد. سطح اطمینان در محاسبات ۹۵درصد و حد معنی داری ۰.۰۵در نظر گرفته شد.نتایج : در این پژوهش از ۳۱۱نفر،۲۴۸نفر( ۷۹.۷درصد) زن و ۶۳نفر( ۲۰.۳درصد) مرد با میانگین سنی ۱/۹۲±۲۱/۱۴ سال بودند. در بررسی سطوح سواد سلامت، ۳/۹درصد از دانشجویان سواد سلامت ناکافی، ۳۷/۳درصد سواد سلامت نه چندان کافی، ۴۶/۶درصد سواد سلامت کافی و ۱۲/۲درصد سواد سلامت عالی داشتند. در مجموع میانگین نمره کل سواد سلامت دانشجویان برابر با ۱۲/۴۳±۶۹/۳۳ بود. مقایسه ابعاد مختلف سواد سلامت دانشجویان نشان داد که بعد درک و فهم با میانگین ۱۴/۰۹±۷۵/۹۲ بیشترین نمره و بعد تصمیم گیری و رفتار با میانگین ۱۶/۶۴±۶۰/۹۲ کم ترین نمره را در بین سایر ابعاد به خود اختصاص داده است. نتایج آزمون های ANOVA و T test مستقل نیز نشان داد که بین ترم تحصیلی، سن و جنس با میانگین نمره کل سواد سلامت ارتباط معنادار آماری وجود دارد (p<۰/۰۵). نتیجه گیری : به طور کلی، اگرچه تقریبا نیمی از دانشجویان رشته های پیراپزشکی در پژوهش، از سطح سواد سلامت کافی و پذیرفته ای برخوردار هستند اما یافته های این مطالعه نشان داد که بیش از یک سوم دانشجویان، سطح سواد سلامت ناکافی و نه چندان کافی دارند. از آن جایی که دانشجویان رشته های پیراپزشکی مروج سلامت و الگوهای سلامت در جامعه هستند لازم است به آموزش این افراد توجه بیشتری شود، بنابراین میتوان با در نظر گرفتن ویژگی های جمعیت شناختی هر گروه از دانشجویان و با هدف توانمند ساختن این افراد در زمینه سواد سلامت، مداخلات مناسبی را طراحی و اجرا کرد؛ در این راستا استفاده از رسانه های اجتماعی و روش های نوین آموزشی توصیه می گردد.

سواد سلامت، دانشجویان، HELIA