ارزیابی تکامل کودکان زیر۵ سال مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در۶ ماهه اول سال۱۴۰۰: براساس پرسشنامه سنین و مراحل (ASQ)

زمینه و هدف: دوران کودکی، دوران تکرار نشدنی، اثرگذار و حساس در روند رشد و تکامل کودک است و هرگونه نقصان در این دوران خسارت بی بازگشتی را برای کودک به همراه خواهد داشت. اختلالات تکاملی و رفتاری یکی از مشکلات شایع در کودکان است. ۱۰ تا ۱۵ درصد کودکان در دنیا اختلالات تکاملی دارند. ۱۰ درصد این کودکان حتما به خدمات تخصصی نیاز خواهند داشت. غربالگری تکامل به لحاظ تشخیص به هنگام این اختلالات جهت مداخله و درمان زودرس از اهمیت زیادی برخوردار است. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی تکامل کودکان زیر ۵سال مراجعه کننده به مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در ۶ماهه اول سال ۱۴۰۰براساس پرسشنامه سنین و مراحل (ASQ) انجام شد.مواد و روش ها: این بررسی به صورت مقطعی در کلیه مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه های سلامت و خانه های بهداشت دانشگاه علوم پزشکی در ۶ماهه اول سال ۱۴۰۰انجام شد. برای تعداد ۲۳۲۸۶کودک زیر ۵سال مراجعه کننده، پرسشنامه سنین و مراحل ASQ، شامل اطلاعات در پنج حیطه تکاملی (ارتباطات، حرکات درشت، حرکات ظریف، حل مسئله، شخصی – اجتماعی) در۵ گروه سنی ۳۶،۲۴،۱۲،۶ و ۶۰ ماهه توسط والدین کودکان تکمیل شد. اطلاعات از طریق نرم افزار آماری SPSS-۲۱ و با استفاده از روش های توصیفی تجزیه و تحلیل شد. نتایج: از بین ۲۳۲۸۶ کودک، ۲۲۸۹۱ (۹۸.۳%) نفر تکامل طبیعی داشتند و ۳۹۵ (۱.۷%) نفر حداقل در یک حیطه غیرطبیعی بودند. بالاترین اختلال تکاملی در ۱۲۴ (۳۱.۳۹%) نفر مربوط به حرکات درشت و بعد از آن به ترتیب ارتباطات ۸۰ (۲۰.۲۵%) نفر، حل مسئله ۸۰ (۲۰.۲۵%) نفر، حرکات ظریف ۶۵ (۱۶.۴۵%) نفر و شخصی –اجتماعی ۴۶ (۱۱.۶۴%) نفر بود.نتیجه گیری: مطالعه نشان داد که با وجود تکامل طبیعی در اکثر کودکان، تعدادی از کودکان دارای اختلال تکاملی حداقل در یک حیطه بودند. مراقبت های منظم بهداشتی فرصتی برای شناسایی اختلالات تکاملی در جهت رفع آن ها می باشد. بنابراین با یک برنامه غربالگری مناسب و مداوم می توان کودکانی که روند تکاملی غیر طبیعی دارند را سریع تشخیص دهیم تا بتوانیم با مداخله به موقع در جهت اصلاح یا کاهش مشکلات این کودکان گام برداریم و نهایتا از بروز معلولیت جلوگیری کنیم.

کلیدواژه ها:

تکامل کودکان ، غربالگری ، پرسشنامه سنین و مراحل(ASQ)