مطالعه غلظت نیتریت و نیترات در آب های زیرزمینی مناطق روستایی و ارزیابی ریسک غیر سرطانزایی با استفاده از شبیه ساز مونت کارلو: مطالعه موردی شهرستان شیراز

زمینه و هدف : ترکیبات نیترات و نیتریت از عوامل آلاینده آب های زیرزمینی محسوب می شوند که در سال های اخیر به علت گسترش فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی میزان متوسط آن ها در این منابع رو به افزایش می باشد. این مطالعه با هدف بررسی غلظت نیترات و نیتریت آب شرب مناطق روستایی شهرستان شیراز و ارزیابی ریسک غیر سرطانزایی با استفاده از شبیه ساز مونت کارلو طراحی و انجام شد. مواد و روش ها : برای انجام این مطالعه توصیفی تحلیلی، در سال ۱۳۹۹تعداد ۳۳نمونه شیمیایی از شبکه توزیع آب مناطق روستایی اطراف شهرستان شیراز برداشت شد. غلظت نیترات در نمونه ها با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر اندازه گیری شد و سپس ارزیابی ریسک بهداشتی ناشی از نیترات موجود در آب مصرفی توسط مدل - های ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا برای دو گروه سنی کودکان و بزرگسالان با استفاده از نرم افزار excel محاسبه شد. نتایج : نتایج نشان داد غلظت نیترات در شبکه های توزیع آب شرب مناطق روستایی شیراز در محدوده ۲/۸تا ۲۵/۸میلی گرم بر لیتر و میانگین ۰/۰۰۵۲±۱۰/۰۲ میلی گرم بر لیتر بوده است. محدوده غلظت نیتریت نیز ۰/۰۱۵-۰ با میانگین ۰/۰۰۴۴±۰/۰۰۵۲ می باشد. بر اساس نتایج در مناطق روستایی که در حاشیه جنوبی دشت شیراز قرار گرفته اند غلظت نیترات از سایر مناطق بالاتر بوده است. نتایج نشان داد که شاخص خطر (Hazard Quotes) یا (HQ) برای کودکان بطور میانگین ۰/۳۶و در گروه بزرگسالان ۰/۲۲بوده است. براساس نتایج شبیه سازی مونت کارلو مقادیر شاخص خطر نیترات برای صدک ۹۵در کودکان ۰/۷۹و در بزرگسالان ۰/۴۵بوده است. نتایج آنالیز حساسیت نشان داد که غلظت نیترات در شبکه توزیع آب آشامیدنی مهمترین عامل در خطر بهداشتی غیرسرطانزایی ناشی از یون نیترات بوده است. نتیجه گیری : به نظر می رسد مناطق جنوبی دشت شیراز تحت تاثیر ورود آلاینده ها از مناطق شهری و توسعه بافت های مسکونی در بالادست این دشت قرار گرفته اند و می طلبد که حفاظت بیشتری از منابع آب این مناطق به عمل آید.

کلیدواژه ها:

یون های نیترات و نیتریت ، آب شرب ، مناطق روستایی ، ارزیابی ریسک بهداشتی ، شبیه ساز مونت کارلو