نمونه ای از شیوه های ترجمه متون اوستایی به زبان های پهلوی، سنسکریت و فارسی(خورشیدنیایش)

  • سال انتشار: 1395
  • محل انتشار: دوفصلنامه زبان شناخت، دوره: 7، شماره: 14
  • کد COI اختصاصی: JR_LANG-7-14_007
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 391
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مه لقا مرتضایی

دانش آموخته فرهنگ و زبان های باستانی ایران دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات

سید احمد رضا قائم مقامی

دانشگاه تهران دانشکده ادبیات و علوم انسانی

چکیده

خورشیدنیایش نخستین نیایش کتاب خرده­اوستا است. تفسیر پهلوی آن در حدود سده ۷۰۰-۹۰۰ میلادی نوشته شده و ترجمه سنسکریت آن را نریوسنگ در حدود سال ۱۲۰۰ میلادی به پایان برده است. تحریر سنسکریت به گونه­ای متاخر از زبان سنسکریت، یعنی «سنسکریت پارسی»، نوشته شده است. این تحریر بدون مطالعه تحریر پهلوی قابل درک نیست، هر چند که گویا نریوسنگ متن اصلی اوستایی را نیز مدنظر داشته است. ترجمه فارسی این متن در میان سالهای ۱۶۰۰-۱۸۰۰ میلادی فراهم شده است. موفقیت مترجم پهلوی در برگردان متن اوستایی کامل نیست و ترجمه سنسکریت غالبا ترجمه لفظ­به­لفظ تحریر پهلوی آن است و تحریر فارسی نیز همین­طور. در مجموع، ترجمه­های گوناگون از متن اوستایی خورشیدنیایش، که ویژگی­های آنها موضوع مقاله حاضر است، نشان می­دهند که مترجمان پهلوی به ترجمه­ای تقریبا تحت­اللفظی روی آورده­اند و مترجمان سنسکریت و فارسی بسیار بیش از متن اوستا به ترجمه و تفسیرهای پهلوی نظر داشته­اند.    

کلیدواژه ها

اوستا, خورشیدنیایش, زند پهلوی, ترجمه و تفسیر متون, شیوه های ترجمه

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.