نقش نورپردازی شهری و نقش آن در روانشناسی محیط و ایجاد حس امنیت

در معماری ایرانی اسلامی تاکید گسترده بر اصل تجلی است، نور وظیفه شفاف کردن ماده و کاستن از صعوبت و سردی فضا را بر عهده دارد. نور به عنوان مظهر وجود در فضای مسجد افشانده می شود تا یکی از عناصر تشکیل دهنده فضای ادراکی باشد. عنصر نورافشانی مسجد و تقویت سیستم های نوری مساجد علاوه بر اینکه خود سمبل عرفانی و معنوی است، جزیی از تزیینات مساجد نیز به شمار می رود. اما در معماری و شهرسازی نوین امروز بدون شک آنچه که فضاهای شاخص و عمومی یک شهر را پویا و جذاب می سازد و باعث به وجود آمدن خاطراتی خوش در ذهن شهروندان و گردشگران می شود، المان ها و فضاهای جمعی شهرها می باشد. یکی از زمان های فعالیت در این فضاها شب هنگام است در اینجاست که به نظر می رسد که طراحی روشنایی شهری نه تنها موضوعی صرفا تزیینی نیست، بلکه روشی در جهت پاسخ دهی به جست و جوی ما برای تامین امنیت و آسودگی بهتر و محیط می باشد. امروزه نورپردازی، تعریف کننده هویت و سیمای شهر است و نبود نور و وجود سایه و تاریکی عوارضی همچون افزایش حوادث، تصادفات، جرایم و بزهکاری و کاهش امنیت اجتماعی را سبب می شود. در معماری و شهرسازی نور عملکردی به مراتب بیشتر از روشن کردن فضا دارد و به عنوان یکی از ارکان اصلی طراحی محیط مورد توجه طراحان قرار می گیرد. امروزه تغییر سبک زندگی شهری سبب گشته که زمان فعالیت شهروندان تا پاسی از شب ادامه داشته باشد و بدین ترتیب حیات شبانه تبدیل به قسمتی از زندگی شهروندان شده است. بنابراین برای افزایش مشارکت شهروندان در محیط های جمعی و همچنین ارتقاء کیفیت بصری تفکر به روشنایی در شهر مهم به نظر می رسد. ایده اصلی رویکرد امنیت از طریق طراحی در این است که محیط فیزیکی نقشی مهم در وقوع جرم بازی می کند (۱۹۹۹.Armitage) براین اساس رویکرد حاضر را می توان تفکری مناسب در جهت افزایش حس اعتماد شهروندان و در نتیجه کاهش جرائم شهری دانست که بهبود کیفیت سطح زندگی شهروندان را به همراه خواهد داشت.