محدثه غلامی فرح آبادی - Department of Biotechnology and Plant Breeding, Sari Agriculture and Natural Resources University, Sari, Iran
غلامعلی رنجبر - Department of Biotechnology and Plant Breeding, Sari Agriculture and Natural Resources University, Sari, Iran
علی دهستانی کلاگر - Tabarestan Genetics and Biotechnology Institute, Sari Agriculture and Natural Resources University, Sari, Iran
نادعلی باقری - Department of Biotechnology and Plant Breeding, Sari Agriculture and Natural Resources University, Sari, Iran

کیفیت نان به کمیت و کیفیت پروتئین آرد گندم بستگی دارد و این مستلزم استفاده از ارقام مناسب گندم می باشد. هدف از این مطالعه بررسی کیفیت نانوایی لاین های دابلدهاپلوئید گندم و ارتباط بین خصوصیات کیفی با پروتئین های ذخیره ای گلوتنین بوده است. صفات مرتبط با کیفیت نانوایی ۳۰ لاین دابلدهاپلوئید گندم به همراه والدین و همچنین دو رقم Ehsan و Morvarid به عنوان شاهد مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمون SDS-PAGE جهت مشخص نمودن میزان پروتئین کل و ارتباط بین پروتئین های ذخیره ای بذر با خصوصیات کیفی انجام شد و سپس آزمون بیان ژن های دخیل در کیفیت نانوایی صورت گرفت. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ های گندم اختلاف معنی داری در تمامی صفات مورد ارزیابی وجود دارد. بیشترین میزان حجم رسوب زلنی مربوط به لاین های DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ (به ترتیب با ۳۴ و ۳۱ میلی لیتر)، بیشترین گلوتن مرطوب مربوط به DH-۱۵۹ (۷۷.۸۰ گرم) و DH-۱۴۳ (۷۴.۸۵ گرم)، بیشترین گلوتن خشک مربوط به DH-۱۵۹ (۲۶.۲۱ گرم) و DH-۱۴۳ (۲۵.۱۱ گرم) و بیشترین میزان جذب آب مربوط به DH-۱۵۹ (۵۱.۵۹ درصد) و DH-۱۴۳ (۴۹.۷۴ درصد) بود. همچنین بیشترین محتوای پروتئین مربوط به DH-۱۴۳ (۱۸.۰۳ درصد) و DH-۱۵۹ (۱۷.۷۲ درصد) بود. بررسی خصوصیات کیفی نانوایی نشان داد که لاین های DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ مطلوب تر می باشند. نتایج آزمون SDS-PAGE مشخص نمود که بالاترین میزان پروتئین دانه مربوط به لاین های DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ (به ترتیب ۲۸.۲۳ و ۲۶.۶۳ میکروگرم در میلی لیتر) می باشد. بر اساس نتایج حاصل از آزمون بیان ژن (Real-Time PCR) مشخص شد که لاین های DH-۱۵۹ و DH-۱۴۳ میزان بیان بالاتری را برای ژن های HMW-X، HMW-Y و PDIL در مقایسه با رقم شاهد از خود نشان دادند. با توجه به نتایج حاصله از این مطالعه، لاین های DH-۱۴۳ و DH-۱۵۹ را می توان در برنامه اصلاحی برای بهبود کیفیت نانوایی گندم مورد استفاده قرار داد.

Gene expression, Protein, Doubled-haploid, Zeleny sediment, SDS-PAGE, بیان ژن, پروتئین, دابلدهاپلوئید, رسوب زلنی, SDS-PAGE