عربستان سعودی و بکارگیری سیاست کنترل و مهار ایران در بحرین

ایران و عربستان همواره به عنوان دو بازیگر رقیب منطقه­ای که به توسعه قلمروی نفوذ خود در خاورمیانه مبادرت می­ورزند، مطرح هستند. در این راستا؛ بحرین یکی از صحنه­های مهم برای تقابل­جویی و زورآزمایی ایران و عربستان در منطقه محسوب می­شود. تحولات جهان عرب پس از سال ۲۰۱۱ میلادی، تاثیرات عمیقی بر نظم و معادلات قدرت در بحرین بر جای گذاشته است. در این رابطه، با توجه به هویت اسلامی- شیعی معترضان در بحرین و تعاملات معنوی بسیار نزدیک آن­ها با ایران، با روی کار آمدن گروه­های شیعی در این کشور، تهران به قدرت و نفوذ فزاینده­ای در صحنه سیاست بحرین دست خواهد یافت. از طرفی، هرگونه تغییر در ساختار حکومتی این امیرنشین تاثیر تعیین­کننده­ای بر ساختار پادشاهی عربستان خواهد گذاشت. ازآنجایی که عربستان نقش­آفرینی ایران در معادلات سیاسی بحرین را تهدیدی برای سیاست­های منطقه­ای خود قلمداد می­کند؛ لذا در تلاش برای محدود کردن قلمروی نفوذ ایران در بحرین برآمده است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال اصلی است که عربستان سعودی برای کنترل و مهار ایران در بحرین دست به چه سیاستی زده است؟ فرضیه پژوهش حاضر این است که عربستان باهدف جلوگیری از تغییرات و پویش­های دموکراسی­خواهانه در بحرین، در تلاش برای جلوگیری از تاثیرات نرم جمهوری اسلامی ایران بر ژئوپلیتیک تشیع در بحرین برآمده است و از این طریق از سرریز شدن تحولات داخلی بحرین به مناطق شرقی خود ممانعت می­ورزد. یافته­های تحقیق نشان می­دهد؛ تغییر رژیم آل­خلیفه، ضمن تاثیر بر سیاست­های انرژی عربستان، مطالبات سیاسی شیعیان در مناطق شرقی عربستان را افزایش خواهد داد و آن­ها را از انزوای ژئوپلیتیکی فعلی رهایی خواهد بخشید. این امر ضمن ارتقای جایگاه جمهوری اسلامی و محور مقاومت در منطقه، ایجاد شکاف سیاسی و اجتماعی در درون جامعه عربستان را در پی خواهد داشت.

کلیدواژه ها:

عربستان ، ایران ، بحرین ، رئالیسم تدافعی ، رقابت منطقه ای