نوانخانه بیرجند (تجربه ای تاریخی از امور خیریه در دوره معاصر)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پژوهشنامه مطالعات اسنادی و آرشیوی، دوره: 5، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_DOCS-5-1_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 307
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مریم ولی پور

دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه تاریخ، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

ایجاد رفاه اجتماعی و تاسیس مراکز مرتبط با آن، ازجمله دغدغه­های جوامع بشری در گذر تاریخ است و به همین جهت در شرایط و بسترهای مهیا و با انگیزه­های مختلف حکومت­ها، دولتمردان، رهبران مذهبی و خیرخواهان نسبت به آن اهتمام نشان داده­اند. یکی از تجربیات مهم و متقدم تاریخی ایرانیان در این مورد را می توان در تاسیس و اداره دارالعجزه­ها یا نوانخانه­ها یافت. موضوع پژوهش حاضر چگونگی تاسیس و عملکرد نوانخانه بیرجند در اواخر عصر قاجار تا اوایل انقلاب اسلامی است و هدف آن شناساندن ثمرات تلاش خیرخواهانه حدود هفت دهه برای ایجاد و نگهداری این مرکز خیریه است. این پژوهش درصدد است با استفاده از شیوه توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه­ای و گردآوری اخبار و شواهد تاریخی ازجمله اسناد، منابع و تحقیقات میدانی به این پرسش­ها پاسخ دهد که چرا و چگونه در یک برهه زمانی خاص در بیرجند نوانخانه تاسیس شد و منابع مالی آن از کجا تامین و چه افرادی در آن سکونت داشتند؟ یافته­ها نشان می دهد که چگونه مجموعه ای از زمینه های سیاسی-اداری، اجتماعی-مذهبی و انگیزه های فردی امکان پیدایش و ادامه کار یک مرکز مرتبط با امور خیریه در جامعه را رقم زد و با وجود تغییرات سیاسی و اجتماعی در طی چند دهه توانست به حیات خود ادامه دهد و کارکردهای اجتماعی مفیدی را در جامعه آن روز ارائه و به مرکزی موردتوجه در جنوب خراسان و منطقه قائنات و بیرجند مبدل شود.

کلیدواژه ها

نوانخانه, بیرجند, وقف, شهرداری, مساکین, معلولان, آموزش

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.