سنخ شناسی مراجعان به عدلیه بر اساس اسناد صدر مشروطیت ( ۱۳۲۹ تا ۱۳۲۵ ه.ق)

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 62

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_DOCS-5-1_002

تاریخ نمایه سازی: 12 شهریور 1401

چکیده مقاله:

وظیفه مهم نظام قضایی، رسیدگی به دعاوی و شکایت های حقوقی و کیفری است. پژوهش حاضر به سنخ های مختلف مراجعه کننده به عدلیه پس از مشروطه طی سال های ۱۳۲۵ق. تا ۱۳۲۹ق. می پردازد. این مقاله بر آن است با اتخاذ رویکردی کیفی و با توجه به ماهیت منابع آرشیوی با شیوه توصیفی-تحلیلی، سنخ های مختلف مراجعه کننده به عدلیه را شناسایی و موردتحلیل قرار دهد. یافته ها نشان می دهد، سنخ های مختلفی که به عدلیه مراجعه می کردند، به طور عمده شهرنشین بودند. حداقل طی سال های نخست مشروطه برای گسترش عدلیه در میان جمعیت غیرشهری اهتمامی مشاهده نمی شود. با بررسی دعاوی حقوقی میان سنخ های مختلف، مسائل مالی بیشترین اختلافات را شامل می شد. اگرچه دعاوی ملکی شامل تمام سنخ های اجتماعی است، اما گستردگی یا محدود بودن ملک مورد ادعا، ارتباط مستقیمی به وابستگی فرد به نوع سنخ اجتماعی خود دارد، به طوری که اختلاف بر سر املاک گسترده، نشان دهنده وابستگی فرد مذکور به گروه نخست یا تجار بزرگ است. آنچه در دعاوی جزایی این دوره موردتوجه قرار می گیرد، پدیده جعل اسناد است که به طور عمده اشراف و وابستگان حکومتی درگیر آن بودند. این امر به نبود قباله درست و نامشخص بودن حدود املاک بازمی گردد. اگرچه رفتارهای فراقانونی از افراد وابسته به کانون های سنتی قدرت مشاهده می شود، اما مصادیق ذکرشده در اسناد در مقابله با آنان قابل ملاحظه است.

نویسندگان

حمیده شهیدی

پژوهشگر اسناد، مدرس مدعو، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات، دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • منابعآبراهامیان، یرواند. (۱۳۹۴ش). ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گل ...
  • اتحادیه، منصوره. (۱۳۷۷ش). اینجا طهران است. تهران: تاریخ ایران ...
  • اشرف، احمد، و علی بنوعزیزی. (۱۳۸۷ش). طبقات اجتماعی، دولت و ...
  • السان، مصطفی. (۱۳۸۷ش). «حقوق شهروندی از چشم انداز نظریه شهروندی ...
  • امین، سید حسن. (۱۳۸۵ش). «ایران شناسی القاب: بازتاب طبقاتی و ...
  • بشیریه، حسین. (۱۳۷۸ش). جامعه شناسی سیاسی: نقش نیروهای اجتماعی در ...
  • ترابی فارسانی، سهیلا. (۱۳۸۴ش). «نقش طبقه بازرگانان در انقلاب مشروطه». ...
  • سلیمانی، کریم. (۱۳۷۹ش). القاب رجال دوره قاجاریه. تهران: نیصدر، محسن ...
  • فلاح توتکار، حجت. (۱۳۸۵ش). «بازتاب مسئله دهقانی در مجلس اول ...
  • کوئن، بروس. (۱۳۸۵). درآمدی به جامعه شناسی. تهران: توتیامجموعه قوانین ...
  • مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی. به اهتمام کتابخانه موزه و ...
  • ملائی توانی، علیرضا. (۱۳۹۱ش). «ملاحظاتی در مفهوم عدالتخانه (۱۳۲۴ق/۱۹۰۶م)». پژوهش ...
  • ویژه، محمدرضا، و حمید قهوه چیان. (۱۳۹۱). «تحلیلی بر نظام ...
  • اسنادساکماق (سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان ...
  • کمام (کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی)کارتن شماره ...
  • نمایش کامل مراجع