معرفی نسخ خطی خلاصهالحقایق نجیب الدین رضا تبریزی اصفهانی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: نشریه علمی پژوهشهای نسخه شناسی و تصحیح متون، دوره: 1، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_NOSK-1-2_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 145
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمدرضا غمگسار

دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروز آباد

احمد طحان

دانشگاه آزاد اسلامی واحد فیروزآباد

سید مهدی خیراندیش

دانشگاه پیام نور ایران

چکیده

متون ادبی هر دوره منبع مهمی برای آگاهی از وضعیت مذهبی، تاریخی، سیاسی و اجتماعی آن روزگار و هم چون آیینه ای است که احوال روزگار و ابنای آن را به درستی نشان میدهد، یکی از این متون، مثنوی "خلاصهالحقایق" از عارف قرن یازدهم (ه.ق) نجیب الدین رضاتبریزی اصفهانی (۱۶۹۰-۱۶۳۷ه.ق) قطب سی ام سلسله ی ذهبیه است که۳۵۰۰ بیت دارد و در سال۱۱۰۰ (ه.ق) سروده شده و مشتمل بر مسائل عرفانی، مبانی تصوف و آداب سیر و سلوک است، با این حال شاعر کوشیده تا با استفاده از آرایه های ادبی کتاب را از یک متن صرفا آموزشی و تعلیمی بیرون بیاورد و اصطلاحات پیچیده ی عرفانی و کلامی را با زبانی نمادین، در قالب تمثیل بیان کند. از مثنوی "خلاصهالحقایق" پنج نسخه ی خطی به دست آمده است، پیش از این هم میرزا احمد اردبیلی از اقطاب ذهبیه این مثنوی را در سال ۱۳۳۸ (ه.ق) و در ضمن کتاب " کفایهالمومنین و اوصاف المقربین" از روی یک نسخه ی خطی با چاپ سربی منتشر کرده است. روش این پژوهش، توصیفی تحلیلی با شیوه ی اسنادی و کتاب خانه ای است. در هنگام تصحیح، کهن ترین نسخه که در زمان خود شاعر کتابت شده و نسبت به دیگران لغزش های املایی و نگارشی کمتری دارد؛ به عنوان نسخه ی اساس برگزیده شده، ضمن مطابقت با نسخه های دیگر اختلاف نسخ هم ضبط شده است. در میان نسخ خطی غلط های املایی چندی وجود دارد که گاهی در تمام نسخ و گاه فقط در چند نسخه دیده می شود. خود شاعر نیز در شماری از بیت ها دچار لغزش هایی در قافیه شده است.

کلیدواژه ها

تصحیح, نسخه ی خطی, خلاصهالحقایق, نجیب الدین رضا تبریزی اصفهانی, مثنوی, عرفان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.