محمدعلی رضائی - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان. گرگان، ایران

این تحقیق با هدف بررسی جنبه های فیزیولوژیک دو رقم پنبه (Gossypium hirsutum L.) شامل سای اکرا (Siokra) و ساحل (Sahel) تحت اثر شوری خاک (۱۲Ec دسی زیمنس بر متر) جمع آوری شده از محیط طبیعی استان گلستان انجام گرفت. سنجش ها طی سه مرحله رویشی شامل دو برگی، چهار برگی و شش برگی صورت گرفت. در هر دو رقم از مرحله اول تا سوم بتدریج غلظت یون های +Na، -Cl افزایش یافت که نشان می دهد مقاومت به شوری لزوما با توان گیاه در محدود ساختن جذب یون ها همراه نبوده است. با سپری شدن مراحل رشد رویشی از مرحله اول تا سوم در هر دو رقم از میزان CGR، NAR، جذب منیزیم و پتاسیم کاسته شد ولی تولید پرولین افزایش یافت در حالیکه افزایش آن در رقم متحمل سای اکرا بالاتر بود. اثر شوری بالای خاک با افزایش قند های محلول و کاهش قند های غیر محلول همراه بود. از مرحله دو برگی تا شش برگی اندکی از میزان گلیسین بتائین کاسته شد. نتایج نشان داد که پنبه در شرایط شوری گیاهی است که استراتژی تولید و تجمع توام پرولین و گلایسین بتائین را بر می گزیند. شوری بالای خاک در هر دو رقم اهمیت پرولین و قند های محلول را (تا مرحله دوم) برای متحمل ساختن گیاه افزایش داد و در طی دوره رشد میزان قندهای غیرمحلول کاهش یافت.

پرولین, پنبه, شوری, قند های محلول و غیرمحلول, گلیسین بتائین, هدایت الکتریکی, یون ها