شیما سروری - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، گروه باغبانی، خراسان شمالی، ایران
احمد اصغرزاده - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیروان، گروه باغبانی، خراسان شمالی، ایران
علی مرجانی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، گروه زراعت ، خراسان شمالی، ایران
ملیحه صمدی کاظمی - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بجنورد، گروه شیمی، خراسان شمالی، ایران

تنش خشکی یکی از مهم­ترین فاکتورهای غیر زیستی محدود کننده رشد و نمو و تولید محصول در گیاهان باغی است. به منظور بررسی اثر قطع آبیاری بر صفات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی ارقام مختلف انگور، آزمایشی دو ساله طی سال­های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹، به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملا تصادفی و در سه تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد اجرا شد. فاکتور اول شامل تیمار آبیاری در دو سطح (ظرفیت مزرعه­ای و تنش خشکی ۱۵ روزه) و فاکتور دوم شامل ۱۸ رقم انگور (’کلاهداری‘،’کج انگور‘،’ فخری ‘،’ سفید بریان ‘،’دیوانه‘، ’صاحبی‘، ’لعل‘،’سیاه شیره‘،’شیرگی‘،’گرمه‘،’خلیلی‘،’کج­انگور سنجری‘،’کشمشی‘،’قره­قات‘،’مسکه‘،’عسگری‘’ فلیم سیدلس ‘و ’بیدانه سفید‘) بود. نتایج نشان داد که تنش خشکی باعث افزایش معنی دار مقدار نشت الکترولیت (۲۹/۶۲)، فعالیت آنزیم­های پراکسیداز (۰۵۶/۰کاتال در میلی­لیتر) و کاتالاز (۹۲/۰کاتال در میلی لیتر) و کاهش غلظت محتوای نسبی آب برگ (۹۵/۶۱ درصد)، میزان نسبی کلروفیل (۸۵/۱۶)، کلروفیل a (۴۵/۳ میلی گرم بر گرم وزن تر برگ)، کلروفیل b (۱۲/۱ میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) و کارتنوئید (۸۴/۲ میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) گردید. ارقام مورد مطالعه بر اساس صفات مورد بررسی به سه گروه متحمل (بیدانه سفید، گرمه، مسکه، فلیم سیدلس، فخری، خلیلی و دیوانه)، نیمه مقاوم (کلاهداری، سفید بریان، صاحبی، لعل، شیرگی، کج انگور سنجری و عسگری) و حساس به خشکی (سیاه، قره قات، کج انگور و کشمشی) تقسیم­بندی شدند. رقم بیدانه سفید در بین ارقام مورد مطالعه، با داشتن بالاترین میزان محتوای نسبی آب برگ (۸۱/۷۷ درصد)، میزان نسبی کلروفیل (۶۲/۲۸)، کارتنوئید (۸۱/۴ میلی گرم برگرم وزن تر برگ) و کمترین میزان نشت الکترولیت (۵/۳۱)، و رقم گرمه با بالاترین میزان کلروفیل a (۶۴/۶ میلی گرم بر گرم وزن تر برگ)، کلروفیل b (۱۲/۲ میلی گرم بر گرم وزن تر برگ) و آنزیم­های پراکسیداز (۰۶۱۸/۰ کاتال در میلی­لیتر) و کاتالاز ( ۹۵۹/۰کاتال در میلی­لیتر) جزء متحمل­ترین ارقام بودند. با توجه به نتایج این مطالعه به­نظر می­رسد که رقم بیدانه سفید مقاومت بیشتری نسبت به تنش خشکی دارد.

آنزیم های آنتی اکسیدان, انگور, تنش خشکی, کلروفیل, نشت الکترولیت