هادی کاظمی - Department of Islamic Philosophy, Center for Specialized Education of Islamic Philosophy, Qom Seminary

آنچه به بداهت اولیه مورد پذیرش فیلسوف قرار می گیرد، اصل وجود واقعیت خارجی و نفس الامر به نحو فی الجمله است و نه حقیقت معانی و انحای نفس الامر؛ زیرا موضوع فلسفه، موجود بما هو موجود است و موجود بما هو موجود، همان «واقعیت» است. ولی می توان به طور کلی و مطلق، «نفس الامر» را همان واقع به جمیع مراتب دانست. از این رو در تعریف نفس الامر پیش از بسط، می توانیم بگوییم: «واقع به معنای اعم». اما تعریف نفس الامر پس از بسط را می شود به این صورت بیان کرد: «حقیقت نفس الامر وجودات اصیل (خارجی، ذهنی، در ساحت عمل انسان، معقول ثانی فلسفی و عدم) به عنوان موطن اصلی، و توابع و لوازم آن (خواه لوازم وجودی و خواه لوازم عدم) به عنوان مواطن فرعی (برآمده از واقع وجودی متن) به خودی خود خواهد بود». در مراحل نهایی حتی می توان نفس الامر را به عقل فعال، علم الهی و ذات تعالی تسری داد. در نهایت کار به این نتیجه می رسیم که مطابقت چیزی با نفس الامر را باید در هر مرتبه ای که هستیم، با آن مرتبه بسنجیم. همچنین می توانیم بین مراتب نیز مرتبه اصلی نفس الامر درست کنیم و بقیه مراتب را تابع آن بدانیم، و این مرتبه اصلی، چیزی جز ذات حق تعالی نیست؛ به این معنا که وجود، اخلاق، زیبایی و همه حقایق از او سرچشمه می گیرند.

fact-itself, the longitudinal orders of reality, the main an subsidiary homes of truth