حسن نانبخش - دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
علی حمزه زاده - دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه
لیلی قلی زاده - دانشکده بهداشت ، دانشگاه علوم پزشکی ارومیه

کیفیت آب های سطحی یک مقوله حساس و مهمی است. آلودگی میکروبی و شیمیایی ناشی از منابع کشاورزی ، حیوانات و تخلیه فاضلاب های خانگی یک عامل اصلی مخرب و زوال کیفیت آب رودخانه شهر چایی شهر ارومیه برای اولین بار می باشد . شش ایستگاه در طول رودخانه تعیین و در وسط هر فصل از خرداد ماه سال 1382 لغایت اسفند ماه 1383 مورد بررسی قرار گرفت . متغیرهای مختلف فیزیکو شیمیایی PH , EC , TC , TDS , NO3 , DO , NO2 , BOD , COD , PO4 و همچنین شاخص های باکتریولرژی و انگلی (MPN ، ژیاردیا و آنتاموبا) بررسی گردید. برای ارزیابی کیفیت آب رودخانه غلظت متغیرهای کلیدی با معیارهای جهانی مورد مقایسه قرار گرفت . یافته ها نشان داد که کیفیت آب رودخانه در ایستگاه اول (برده سو) در قسمت بالای رودخانه از کیفیت آب در نزدیکی شهر ارومیه در مسیر پائین دست رودخانه بهتر می باشد . بررسی آلودگی آب با افزایش اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD ) از نیترات نیتروژن ، ارتوفسفات ، فسفره ، کدورت آب در تعداد کمی از نمومه ها در بعضی فصول نشان داده شد. مقایسه متغیرهای نظیر اکسیژن مورد نیاز بیو شیمیایی (BOD) و اکسیژن مورد نیاز شیمیایی (COD) در بالا دست و پائین دست رودخانه نسبتا معنی دار بود (0.05>P) . یافته ها نشان داد که بین شاخص آلودگی (COD) با سایر متغیرها نظیر(BOD) وکلی فرم تام همبستگی قوی وجود دارد . مقایسه آلودگی رودخانه آلودگی رودخانه مورد مطالعه با سایر آلودگی های رودخانه در کشورهای صنعتی نشان داد که رودخانه شهر چایی ارومیه چندان آلوده نمی باشد به هر حال با کنترل ورود منابع آلودگی شهری و کشاورزی فاضلابهای خانگی در مسیر رودخانه می توان کیفیت آب را برای مقاصد شرب و سایر مصارف بهداشتی مطلوب کرد . بعلاوه کیفیت آب جمع آوری شده در پشت سد در دست ساختمان برای تصفیه آب شهر ارومیه بهتر خواهدشد.

رودخانه شهر چایی ، کیفیت آب ، شاخص های آلودگی میکروبی ، سد