مقایسه مدلهای MPSIAC۱، هیدروفیزیکی۲ و EPM۳ در تخمین فرسایش و بار رسوب با استفاده ازGIS۴ (مطالعه موردی حوزه آبخیز نوژیان)
محل انتشار: نشریه پژوهش های خاک، دوره: 19، شماره: 1
سال انتشار: 1384
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 152
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_AREO-19-1_008
تاریخ نمایه سازی: 5 شهریور 1401
چکیده مقاله:
فرسایش خاک را می توان به عنوان یکی از مهمترین موانع دستیابی به توسعه کشاورزی پایدار و منابع طبیعی دانست. رسوبات ناشی از فرسایش حوزه های آبخیز علاوه بر هدر رفت خاک و کاهش حاصلخیزی آن موجب کاهش کیفیت آب شده و عمر مفید سدها را به دلیل انباشت رسوبات در مخزن آنها به مخاطره می اندازد. حوزه آبخیز نوژیان که در استان لرستان واقع شده دارای ویژگیهای توپوگرافی، اقلیمی و سازندهای زمین شناسی خاصی می باشد که در ایجاد فرسایش و تولید رسوب نقش اساسی دارند. با توجه به موارد فوق، برای ارزیابی نتایج حاصل از بکار گیری مدل های تجربی، به عنوان منطقه تحقیق انتخاب گردیده و فرسایش و رسوب حوزه از نظر کیفی و کمی با استفاده از مدلهای MPSIAC، هیدروفیزیکی و EPM در محیط GIS مورد ارزیابی قرار گرفته است. در این راستا برای اجرای مدلهای انتخاب شده، پس از ورود لایه های اطلاعاتی به محیط GIS و وزن دهی آنها، از تلفیق این لایه ها در دو مدل EPM و MPSIAC به ترتیب ۲۷۸ و ۵۲۷ واحد همگن تفکیک گردیده سپس شدت فرسایش و تولید رسوب در این واحدهای همگن محاسبه شده است. به طوری که میزان رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC به ترتیب ۹/۴۳۰۸ و ۰۱/۱۴۳۹ ty-۱km-۲ بدست آمد. برای تخمین بار رسوب با استفاده از مدل هیدروفیزیکی، حوزه آبخیز نوژیان بر اساس روش کار به شش واحد هیدرولوژیکی تقسیم و میزان تولید رسوب در آنها برآورد گردید. میزان تولید رسوب برآورد شده با استفاده از مدل هیدروفیزیکی حدود ۱/۲۵۳۶ ty-۱km-۲ بوده است. به منظور مقایسه نتایج، میزان رسوب اندازه گیری شده در ایستگاه هیدرومتری کشور (واقع در ایستگاه راه آهن روستای کشور) که حدود ۲۳۸۹ ty-۱km-۲ می باشد به عنوان سطح مقایسه در نظر گرفته شد. نتایج این تحقیق نشانگر این است که مقدار رسوب برآورد شده با استفاده از مدلهای EPM و MPSIAC نسبت به آمار رسوب به ترتیب ۸/۱ و ۶/۰ برابر است. در حالی که رسوب برآورد شده توسط مدل هیدروفیزیکی با نسبت ۰۶/۱ در مقایسه با دو مدل دیگر از دقت بیشتری برخوردار است. نتیجه بررسی های انجام شده در مورد اختلافهای موجود بیانگر این واقعیت است که کالیبره کردن مدلهای تجربی از طریق اصلاح نارساییهای موجود در آنها در تطبیق با شرایط خارج از محل ابداع آنها امری ضروری و گریزناپذیر است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
مسعود داوری
دانشجوی دکتری، استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
حسینعلی بهرامی
استادیار گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
جمال قدوسی
استادیار پژوهش مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری
ناصر طهماسبی پور
عضو هیئت علمی دانشگاه لرستان
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :