سعید روزبهانی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایرا ن

شاهنامه و گشتاسبنامه، ازجمله حماسه های معروف سده ی چهارم و پنجم هجری هستند که توسط فردوسی و دقیقی سروده شده اند. پیش تر از فردوسی، دقیقی به سرودن شاهنامه اقدام کرد و هنوز بیش از هزار بیت نسروده بود که به دست غلامش کشته شد. اگرچه هردو حماسه هستند و در قالب مثنوی و بحر متقارب به نظم درآمده اند، اما دقیقی نتوانسته آن موفقیتی که فردوسی درسرودن شاهنامه به دست آورده، کسب کند. این عدم توفیق او به وجود ضعف ها و سستی هایی همچون تکرار، خالی بودن از کنایات و امثال نغز، وجود الفاظ سنگین و ناهموار، فقدان وسعت تخیل و عمق اندیشه، عدم توصیف های حماسی و کوتاه بودن آنها، عدم تنوع در توصیف ها و غیره است. همین ضعف ها سبب گردیده تا عظمت حکیم طوس در سرودن شاهنامه دوچندان گردد. در این مقاله، ضمن بیان عظمت شخصیت فردوسی و شعر او نسبت به دقیقی، به وجود این سستی ها و ضعف های گشتاسبنامه پرداخته می شود.

شاهنامه، گشتاسبنامه، تفاوت ها، برتری ها، ضعف ها.