کاربرد مدل AHP فضایی در ارایه الگوی مناسب مکان گزینی فضای سبز شهری ( مطالعه موردی : شهر اردبیل)

امروزه سازماندهی مکانی – فضایی کاربریهای مختلف شهری یکی از ارکان کلیدی مطرح در دانش جغرافیا و برنامه ریزی شهری به حساب می آید. در این میان مکانیابی مناسب پارکها و فضای سبز شهری به عنوان یکی از مهمترین کاربریهای تاثیر گذار در رفاه و بهداشت روانی و جسمی ساکنین شهر و عامل اصلی در بهبود شرایط اکولوژیک شهر، امری مهم و غیر قابل اجتناب، تلقی می شود . در شهر اردبیل از مجموع مساحت ٥٦٦٤ هکتاری اختصاص یافته به کاربریهای مختلف شهری ( بدون احتساب اراضی کشاورزی)، مساحت اختصاص یافته به کاربریهای فضای سبز در وضعیت موجود 320 هکتار است ولی مطابق با سرانه ٧ متر مربع فضای سبز شهری به ازای هر شهروند که در طرح جامع اردبیل آورده شده است، مساحت کل فضای اختصاص یافته به این کاربری باید بالغ بر 625 هکتار باشد. این امر خود نشان گر تراز منفی مساحت فعلی اختصاص یافته به این کاربری در مقایسه با مساحت مورد نیاز محاسبه شده است. مشکل عدم تعادل ر کاربریهای مربوط به فضای سبز در شهر اردبیل، زمانی بیشتر قابل درک می شود که به توزی نامتعادل این کاربریها در سطح شهر و عدم التزام به منشوری مشخص در مکان گزینی آنها نیز توجه داشته باشیم. در همین راستا با توجه به درک ضرورت استفاده از فنون تحلیل چند معیاری در ساماندهی مکانی -فضایی پارکها و فضای سبز شهری، در مقاله حاضر سعی شده است با انتخاب شهر اردبیل به عنوان مطالعه موردی، قابلیتهای مدل تلفیقی از روش AHP و سامانه های اطلاعات جغرافیایی، در تحلیل و اولویت بندی پهنه های مناسب برای مکان گزینی پارکها و فضاهای سبز مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج حاصل از تحقیق، نشانگر توانمندی بالای مدل مورد استفاده در ارایه پهنه بندی کلاس بندی شده از تناسب اراضی برای مکان گزینی پارک و کاربری فضای سبز است که بر مبنای معیارهای چندگانه حاصل شده و می تواند به عنوان سیستم پشتیبان تصمیم گیری، راهنمای عمل تصمیم گیران دست اندرکار در مسایل شهری باشد.

کلیدواژه ها:

کاربری فضای سبز ، سامانه های اطلاعات جغرافیایی ، تحلیل چندمعیاری ، روش AHP ، شهر اردبیل