فرزانه فاضلی - استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

مهندسی پروتئین، فرایند توسعه پروتئین های با ارزش و مفید با حوزه تحقیقاتی فراوان محسوب میشود. این تحقیقات عمدتا به منظور درک فولدینگ (تاشدگی) پروتئین ها و شناخت اصول طراحی پروتئین انجام شده است. مهندسی پروتئین دارای دو استراتژی کلی به نام های طراحی منطقی پروتئین و تکامل جهت دار می باشد. در آینده، شناخت جزئی تر ساختار و عملکرد پروتئین و پیشرفت در غربالگری ممکن است بتوانند تا حد زیادی توانایی مهندسی پروتئین را افزایش دهند. امروزه روشهای بسیار گوناگونی از مهندسی پروتئین، با توجه به توسعه سریع علوم زیستی و بهطور خاص، فنآوری DNA نوترکیب در دسترس هستند. در واقع مهندسی پروتئین طراحی آنزیم های جدید یا پروتئین هایی با کارکردهای جدید و یا مطلوب است. کلاسیک ترین روش در مهندسی پروتئین، روش طراحی منطقی، جهش زایی تصادفی، تکامل هدایت شده و برزدن DNA است. همچنین کاربردهای متنوعی از مهندسی پروتئین گزارش شده است که این کاربردها طیف وسیعی از کاتالیزکننده های زیستی برای صنایع و مواد غذایی، محیط زیست، پزشکی و نانو بیوتکنولوژی را در بر میگیرد. با پیشرفت های تکنولوژی های نوین فناوری DNA، فناوری های "omics" و امکانات غربالگری با توان عملیاتی بالا، روش های بهبودیافته برای مهندسی پروتئین در دسترس خواهد بود که امکان تغییر آسان یا بهبود پروتئین آنزیم های بیشتری را برای برنامه های کاربردی خاص فراهم می کند.

مهندسی پروتئین، طراحی منطقی، جهش زایی تصادفی، کاربردها