علی اکبر جعفری تبار - کارشناس ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی مرکز کیش
محسن ایران منش - استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی مرکز کیش

عقد بیع یکی از نخستین شکل های معاملات بوده است که بشر از قدیم الایام آن را می شناخته است. این عقد مانند سایر اعمال حقوقی از خود آثاری دارد که در ق.م نیز به آن ها اشاره شده است. ازجمله این آثار الزام بایع به تسلیم مبیع است؛ که در بند ۳ ماده ی ۳۶۲ ق.م از آن یاد شده است. در حقوق ایران بایع مکلف است کالایی را تحویل نماید که مصون از حق یا ادعای ثالث در خصوص این نوع مالکیت باشد، در غیر این صورت، مانند مواردی که در مبیع برای ثالث حقی ازجمله حق ارتفاق یا وثیقه وجود دارد، مشتری حق دارد از پذیرفتن آن امتناع ورزد اما براساس عموم مفاد قانونی درصورتی که مشتری، خود، از این موضوع اطلاع داشته یا نمی توانسته بی اطلاع باشد و یا اینکه بایع طبق دستورهای مشتری عمل نموده باشد، بایع مسوولیتی نخواهد داشت و چنین تعهدی بر وی تحمیل نمی گردد. در این پژوهش ضمن بررسی تطبیقی مبحث «تعهدات بایع» در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین المللی به این مسئله اساسی پاسخ داده می شود که آیا کنوانسیون بیع بین المللی در مقایسه با حقوق ایران نتایج مشابهی نسبت به تعهد بایع در تحویل کالا برقرار کرده است؟ و بر اساس این فرضیه پی گیری می شود که بین مقررات حقوقی ایران و کنوانسیون بیع بین المللی تفاوت هایی بنیادین وجود ندارد و اکثریت قریب به اتفاق مقررات کنوانسیون با حقوق ایران مطابقت دارد. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و نتیجه گیری شده است که نه تنها تفاوت هایی بنیادین بین این دو وجود ندارد بلکه اکثریت قریب به اتفاق مقررات کنوانسیون با حقوق ایران مطابقت دارد و در موارد جزئی که تفاوتی مشاهده می گردد آن چنان اساسی نیست که بتواند مانعی، به لحاظ قانونی، برای الحاق ایران به کنوانسیون در خصوص تعهدات بایع تلقی گردد.

قرارداد، بیع، تعهدات بایع، کنوانسیون بیع بین المللی، مبیع