فاطمه قوی نیت - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی

زمان به عنوان یکی از جلوه های آفرینش و هستی در آثار عرفا و بزرگان نمودهای گوناگونی از جزئی بودن، کلیت، دوام و تقدس دارد. در بیشتر اشعار عرفانی، کلیت زمان مورد نظر است نه وقتی خاص. در ادبیات عرفانی، سخن عارف با معبود و معشوق بی نیازی است که همه هستی به او نیازمندند. انسان برای بیان نیازهای خود نیازمند ابزاری از جمله زمان ها و مکان های مقدس است. زمان ها و مکان های مقدس یا مذهبی هستند مثل مکه و شب قدر، یا مربوط به ساختار اجتماعی و فرهنگی جامعه است مثل مقبره بزرگان که به مرور تقدس یافته اند. ابزارهای نیاز، به دلیل تقدسی که از ارتباط با خداوند پیدا کرده اند، مقدس بوده و وسیله تقرب به معبود محسوب می شوند. این پژوهش به بررسی مختصر تجلی گوناگون زمان در ادبیات عرفانی (بر پایه منطق الطیر عطار) پرداخته است.

زمان مقدس، مکان مقدس، جلوه های تقدس، منطق الطیر، شب، سحرگاه