کرامت الله زیاری - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران، تهران، ایران
حسین ایرجی - دانشجوی دکتری، برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران

امروزه در سطح جهان ، ۵۵٪ از جمعیت در مناطق شهری زندگی می کنند و پیش بینی می شود تا سال ۲۰۴۵ تعداد افرادی که در شهرها زندگی می کنند به ۶ میلیارد افزایش می یابد. طی ۶ دهه گذشته روند شهرنشینی در ایران روندی صعودی بوده است چرا که در طول زمان شهر ها به لحاظ اقتصادی، اجتماعی به صورت پدیده های جاذب درآمده اند. شهر شیراز به عنوان مرکز استان فارس تا پیش از دهه ۱۳۴۰ و شروع مدرنیزاسیون در ایران از رشدی درونزا و ارگانیک برخوردار بوده و تعادلی مناسب میان نرخ رشد جمعیت شهر و نرخ رشد مساحت آن برقرار بوده است. به دنبال تشدید افزایش جمعیت شهری در دهه های اخیر شکل فیزیکی شهرها نیز دچار تغییر و تحولاتی گردیده است . بنابراین هدف کلی این پژوهش بررسی نحوه گسترش کالبدی – فضایی کلان شهر با استفاده از سنجش از دور می باشد. به منظور بررسی تغییرات پوشش اراضی باکمک داده های ماهواره لندست نقشه کاربری سال های ۱۹۸۴ تا ۲۰۲۰ توسط نرم افزارهای TerrSet و Earth Explorer تهیه گردید و برای سال ۲۰۴۰ پیش بینی در تغییرات کاربری اراضی با استفاده از الگوریتم Markov انجام شد. نتایج نشان می دهد در ۳۶ سال گذشته مساحت کالبدی شهر شیراز با رشد ۹۰ درصدی به مساحت ۱۹۷۷۸ هکتار رسیده است و پیش بینی می شود در ۴۰ سال آینده مساحت شهری با نرخ رشد ۳۵% به ۴۱۵۰۶ هکتار خواهد رسید. روش صورت گرفته در این پژوهش توصیفی – تحلیلی می باشد و داده های آن به صورت کتابخانه ای گردآوری شده است.

گسترش, کالبدی &ndash؛ فضایی, شیراز, سنجش از دور, TerrSet