محمد میرزاعلی - فارغ التحصیل معماری و دانشجوی دکتری جغرافیا، دانشگاه پیام نور تهران، ایران
محسن فروتن - دانشجوی دکتری برنامه ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی آزادشهر، ایران

فضاهای آموزشی محلی برای یادگیری است. یادگیری، بخش مرکزی زندگی هر فرد است. حتی زمانیکه به آن فکر نمی کنیم نیز اتفاق می افتد. با این تفکر که رفتار در دبستان خلا رخ نمی دهد؛ لذا راه هایگوناگون رفتار، مرتبط با محیط کالبدی است. محیط های یادگیری از عناصری تشکیل می شوند که درکنار هم معنا پیدا میکنند. ویژگی ها و کیفیت های هر کدام از این عناصر در شکل گیری رفتارهایمختلف موثر می باشند. انسان در تمام لحظات زندگی خود در حال دریافت اطلاعات از محیط اطراف خودو در واقع یادگیری از آن می باشد، چه این محیط طبیعی باشد و چه ساخته دست بشر. اهمیت بحث هویتمکان از آنجا ناشی می شود که انسان با عدم ادراک خود و رابطه اش با جهان پیرامون دچار هراس می شود.در این بین، حس مکان عاملی است که میان انسان و مکان ارتباط برقرار می کند و وحدت را به وجودمی آورد. فضاهای معماری بر اساس انطباق نیازهای انسانی و شرایط محیطی ساخته می شوند که با ایجادرابطه متعادل بین انسان و محیط، الگوهای جالبی را بعنوان حس مکان به فضاهای زیستی مانند فضاهای سبزارائه می دهند. در این میان، مدرسه بعنوان فضایی برای آموزش و پرورش دانش آموزان، نقش اساسی درساختار اجتماعی، فرهنگی و روانشناسی هر جامعه ایفا می کند. بدینسان، این پژوهش بدنبال بررسی و تحلیل اثرات فضای سبز (طبیعت) در تقویت یادگیری دانش آموزان از یک سو و افزایش حس مکان آنهانسبت به مدارس خود با تاکید بر طبیعت اطراف آن می باشد. گفتنی است که تحقیق حاضر به لحاظ هدفاز نوع کاربردی بوده و به لحاظ متدلوژی از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری داده هابه صورت اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی (میدانی) از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه با والدیندانش آموزان دبستان خاتم الانبیاء روستای چای قوشان شهرستان گنبدکاووس در استان گلستان می باشد.نتایج کلی تحقیق بیانگر آن است که مدرسه فوق فضای سبز کافی و لازم جهت افزایش حس مکاندانش آموزان خود وجود ندارد. لذا میانگین تاثیرات این فضاها بعنوان یکی از عوامل موثر در ایجاد حسمکان افراد، حدود ۳/۶ بوده که این امر نشان دهنده اثرات معنادار و مستقیم محیط و طبیعت سبز بر رشد و یادگیری دانش آموزان می باشد.

فضای سبز، یادگیری، دانش آموز، حس مکان، مدرسه خاتم الانبیاء