مریم طالب لو - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی، واحد زنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، زنجان، ایران
غلامرضا ذاکری پور - استادیار پژوهشگاه علوم انتظامی و مطالعات اجتماعی ناجا، تهران، ایران

مولتیپل اسکلروزیس به عنوان یک اختلال عصبی پیشرونده و در عین حال غیر قابل درمان، ایجاب می نمایدکه پژوهشگران، نسبت به شناخت عوامل موثر بر تشدید شدن علائم این بیماری توجه بیشتری داشته باشند.این بیماری بر اساس یافته های امروزی، به شدت تابعی از وضعیت روانشناختی بیماران است. از جملهموضوعاتی که می تواند در این زمینه نقش مهمی را بر عهده داشته باشد باور بیماران از قابل کنترل بودن ویا غیر قابل کنترل بودن رویدادهای زندگی است که از آن به عنوان منبع کنترل یاد می گردد. منبع کنترلبیرونی یک عامل بازدارنده و نا امید کننده شناخته شده است. با این حال نقش این منبع در چگونگیوضعیت روانی بیماران ام. اس مبهم و غیر روشن باقی مانده است. بر همین اساس مطالعه حاضر، با هدفتعیین نقش تعدیل کننده منبع کنترل در روابط بین علائم روانشناختی با شدت خستگی و کیفیت زندگی دربیماران ام. اس پرداخته شد. نمونه های این پژوهش از طریق یک بررسی مقدماتی در دو گروه دارای کنترلبیرونی ( ۳۳ بیمار) و کنترل درونی ( ۳۵ بیمار) گروه بندی شدند. به منظور گردآوری داده ها از پرسشنامههای استاندارد بهره گرفته شد. نتایج مدل سازی معادلات ساختاری نشان داد که: ( ۱) استرس، افسردگی واضطراب بر کیفیت زندگی و شدت خستگی بیماران ام. اس به ترتیب تاثیر منفی و مثبت معناداری دارد،(۲) استرس، افسردگی و اضطراب می توانند کیفیت زندگی و شدت خستگی را به ترتیب در گروه با کنترل درونی به میزان ۴۸ % و ۵۳ % و در گروه با کنترل بیرونی به میزان ۶۷ % و ۶۹ % تبیین نمایند و (۳)منبع کنترل درونی بیماران به عنوان یک تعدیل گر موجب تعدیل میزان تاثیر استرس، افسردگی و اضطراببر کیفیت زندگی و شدت خستگی بیماران ام. اس می گردد.

منبع کنترل، علائم روانشناختی، شدت خستگی، کیفیت زندگی، در بیماران ام. اس