تاثیر الگوی هندسی حیاط مرکزی بر جریان هوا در خانه های سنتی شوشتر

حیاط مرکزی یکی از الگوهای کهن و ارزشمند معماری اقلیمی ایران و به عنوان عنصرکالبدی در سازماندهی ساختار فضای خانه هایسنتی ابعاد مختلفی از نیازهای زیستی، اجتماعی و فرهنگی را پاسخ داده است. هندسه حیاط مرکزی (شکل و تناسبات) به عنواناصلی ترین شاخصه طراحی همواره بر عملکرد میزان انرژی تابشی جذب شده، شرایط مناسب آسایش حرارتی، و الگوی حرکتجریان هوا تاثیرگذار است. از این رو پژوهش حاضر ارتباط بین تناسبات حیاط و الگوی جریان هوا در خانه های سنتی شوشتر را موردارزیابی قرار داده است. جهت دست یابی به یافته های دقیق تر در بناهای موجود، خانه های نعنایی، رضوان، امین زاده، بقال به عنواننمونه های مورد مطالعه در یک دوره تاریخی، با حداقل مداخله در ساختار فضایی آ نها انتخاب گردید. روش تحقیق این پژوهش باتوجه به ماهیت میان رشته ای آن، یک روش ترکیبی است: در مرحله اول پس از مشاهدات اولیه با استفاده از راهبرد تجربی متغیرهایمستقل تاثیرگذار (شکل، تناسبات) حیاط ها شناسایی و متغیرهای وابسته (سرعت جریان باد) توسط دستگاه دیجیتال باد سنج اندازه گیریشدند. به منظور بررسی دقیق تر داده ها شبیه سازی این پژوهش با روش دینامیک سیالات محاسباتی CFD و با استفاده از نرم افزارهایDesign Modeler و Fluent صورت پذیرفت و جریان هوای داخل حیاط ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشانمی دهد، خانه هایی که دارای حیاط های چهارطرف ساخت با تناسبات طول به عرض ۰۸ / ۱ و ۲/ ۱ دارای مطلوب ترین شرایط توزیعجریان هوا و حیا طهای سه طرف ساخت با طول به عرض ۰۱ / ۱و ۱۳ / ۱ از نظر توزیع یکنواخت جریان هوا از شرایط نامطلوبی درفصول گرم سال در شهر شوشتر برخوردار هستند. تغییرات صورت گرفته در تناسبات و الگوی هندسی حیاط ها بر شرایط کیفیت جریانهوا و شرایط آسایش حرارتی ساکنان تاثیرگذار بوده است.

کلیدواژه ها:

الگوی هندسی ، حیاط مرکزی ، جریان هوا ، خانه های شوشتر