مسعود رضایی - کارشناس ارشد پژوهش هنر
ابوالقاسم دادور - استاد گروه پژوهش هنر، دانشکده هنر، دانشگاه الزهرا، تهران
مرضیه حسن زاده - دانش آموخته کارشناسی ارشد پژوهش هنر
شهلا ظاهری - دانش آموخته کارشناسی ارشد معماری

این پژوهش، به منظور کاربرد خط نستعلیق و نقش آن در معماری اسلامی انجام گردید. برای جمع آوری داد ه ها از روش کتابخانه ای، و میدانی استفاده شده است. و هدف از این مقاله بررسی و شناخت ساختار و تناسبات خط نستعلیق و تحلیل آن در معماری اسلامی و شناخت خط نستعلیق و قابلیتهای آن و بررسی خط نستعلیق در معماری اسلامی است. ودرنتیجه اکثر نقش ها در قالب فرم های هندسی و نگارش خطوط عمودی، افقی، مورب در آن ها دیده می شود. این خطوط ارائه ای نمادین دارند؛ که چشمگیرترین ویژگی بصری آنها ریتم، تلفیق فضای مثبت و منفی است این ویژگی ها بر قابلیت نقوش برای استفاده در خوشنویسی در مساجد تآکید می کند. خط نقش بسیار مهمی در ثبت وقایع در تاریخ را دارا است. و این هنر زیبا اثر خود را در معماری اسلامی به صورت گسترده ای ایفا کرده است لذا کاتبان هنرمندی قرآن کریم و همچنین نهج البلاغه و کتاب های ادعیه و کتیبه های مساجد را به صورت زیبا و هنرمندانه ای به رشته تحریر درآورده اند و همچنین رد پای هنرمندان این استادان چیره دست به صورت خیره کننده ای به چشم می خورد که از جمله تحریر شاهنامه فردوسی – دیوان حافظ- بوستان و گلستان سعدی و... می باشد. با این تفاسیر امیدوارم این مقاله اندکی از تاثیر گسترده خط و خوشنویسی در دریای بیکران تاریخ نگارش و هنر را بیان کند. و اینک سوال اصلی این است چگونه هویت فرهنگی از طریق فرایند خلق معنا در هنر خوشنویسی به بیان در می آید؟

خط نستعلیق، نقوش، معماری اسلامی